مقاله روابط عمومی word دارای 44 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله روابط عمومی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله روابط عمومی word

مقدمه    
تعریف روابط عمومی    
تاریخچه روابط عمومی در ایران    
نقش و کاربرد روابط عمومی    
سازمان و تشکیلات روابط عمومی در سازمانهای کوچک و بزرگ    
واحدهای گوناگون روابط عمومی    
وسایل و ابزار مورد استفاده در روابط عمومی    
مدیریت و پرسنل روابط عمومی    
تاریخچه روابط عمومی در سازمان صدا و سیما    
بررسی تشکیلات و سازماندهی و وظایف روابط عمومی در سازمان صدا و سیما    
1 ـ شرح وظایف مدیر کل روابط عمومی    
2 ـ ماموریت واحد پشتیبانی    
3 ـ ماموریت آرشیو معین    
4 ـ ماموریت قسمت اداری    
5 ـ ماموریت واحد انتشارات و مطبوعات    
7 ـ ماموریت واحد تبلیغات    
8 ـ ماموریت واحد تشریفات    
9 ـ‌ ماموریت دفتر هماهنگی    
منابع و ماخذ (کتاب)    
منابع و ماخذ (نشریات)    

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله روابط عمومی word

1- مارانتزکوهن، پانولا، درسنامه روابط عمومی، ترجمه میرسعید قاضی، سید محمود خاموشی، 1376، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

2- دیندار فرکوش، فیروز، صدری نیا، حسین، روابط عمومی و رسانه‌ها، 1382، ناشر سایه روشن

3- آستین، کلر، فن روابط عمومی در یک هفته، ترجمه: مامک پورحسین زاده، 1377، انتشارات یساولی

4- امینی، دکتر رضا، روابط عمومی، 1354، انتشارات دانشکده علوم اجتماعی تهران

5- نطقی، دکتر حمید، روابط عمومی و مدیریت، 1350، انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی

6- میرسعید قاضی، علی، تئوری و عمل در روابط عمومی و ارتباطات، 1370، انتشارات مبتکران

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله روابط عمومی word

1- سعیدی، رحمان، فقدان نگرش علمی به روابط عمومی از سوی مدیران، هنر هشتم، سال ششم، شماره اول و دوم، 1380

2- سفیدی، هوشنگ، نظام سیاسی و توسعه روابط عمومی در ایران، هنر هشتم، سال ششم، شماره اول و دوم، 1380

3- خانیکی، هادی، نقش روابط عمومی در جامعه دینی، هنر هشتم، سال ششم، شماره اول و دوم، 1380

4- سجادی، سید حسن، مشکلات تشکیلاتی و ساختار سازمانی، هنر هشتم، سال ششم، شماره اول و دوم، 1380

5- علوی، دکتر پرویز، روابط عمومی و توسعه، هنر هشتم، سال چهارم، شماره سوم و چهارم، 1378

6- سفیدی، هوشمند، فنون روابط عمومی، 1377، ناشر ادارات کل تبلیغات (اداره کل هماهنگی روابط عمومی‌های کشور)

7- فرقانی، دکتر محمدمهدی، روابط عمومی‌ها و ارتباط با رسانه‌ها، 1377، ناشر اداره کل تبیلغات (اداره کل هماهنگی روابط عمومی‌های کشور)

8- جزوه درس روابط عمومی

مقدمه

مطالعه تاریخ روابط عمومی در دنیا حاکی از آن است که در هر مقطع تاریخی بر یکی از عناصر تشکیل‌دهنده جوهره روابط عمومی تاکید شده است

هنر روابط عمومی در واقع به دوران پیشین از تاریخ روابط عمومی بر می‌گردد که از 5000 سال پیش از میلاد مسیح تا اندکی پس از جنگ جهانی اول را در بر می‌گیرد

تکنیک‌های روابط عمومی از زمانی آغاز می‌شود که تحولات عظیمی در زمینه تکنولوژی و علم انسان رخ می‌دهد. در فاصله جنگ جهانی اول و دوم پیچیدگی اوضاع جامعه اقتضا می‌کند که وارد دوران تکنیک‌ها شویم و روابط عمومی فنی در صحنه مدیریت نوین چهره می‌نماید

پس از جنگ جهانی دوم و با انقلاب سیبرنتیک همه ضوابط پیشین ناکافی می‌شود و همزمان با فلسفه مدیریت جدید، روابط عمومی به معنی مدرن کلمه متولد می‌شود. از اینرو در این زمان روابط عمومی خود را از قید مشاطگی و زیباسازی تصویر زشتی‌ها می‌رهاند و صرفاً وسیله‌ای برای تشخص و نشانه‌ای از عظمت و ترقی می‌شود و دیگر پیرو مد و عقب نهاندناز دیگران نیست

اندک اندک خود مدیران به اهمیت موضوع پی بردند و به تدریج پایه‌های فلسفه روابط عمومی در درون موسسات پی افکنده شد. از این به بعد با عنایت به فلسفه جدید همچون مدیریت روابط انسانی پایه مهم آن تلقی می‌شد. تاثیر این برداشت بتدریج پدیدار شد. حتی در برنامه آموزشگاهها توجه به روابط انسانی و اصول روابط عمومی در زیر عناوین مختلف گنجانیده شد. بدیهی است جنبه داخلی روابط عمومی یعنی آنچه که در بعضی از مؤسسات «روابط با کارکنان» نام گرفته است، پیش از سایر جنبه‌ها مورد توجه قرار گرفت. بعبارت دیگر فلسفه روابط عمومی در موسسات به رسمیت شناخته شد و این خود مساله مهمی است، زیرا اصل، قبول فلسفه و انجام وظایف و فعالیتهایی است که مجموعاً آن را «روابط عمومی» نامیده‌اند و اینکه این وظایف ابتدا به اداراتی چون کارگزینی، سرویس‌های عمومی، امور اجتماعی روابط خارجی و امثال آن واگذار شد

اما تدریجاً این مجموعه با فعالیت متبنی بر روابط انسانی، نام روابط عمومی را بر خود می‌نهد و وظایف آن زیر نظر متخصصین امر متمرکز می‌شود و ادارات حقیقی و راستین روابط عمومی با محتوای توجه به روابط انسانی، شان و جایگاه انسانها و احساس نیاز به پاسخگویی صحیح و شفاف به مطالبات افکار عمومی بوجود می‌آیند

تعریف روابط عمومی

پیش از آنکه وارد بحث اصلی شویم، لازم است نگاهی گذرا به روابط عمومی و تعریف‌های مختلف از آن داشته باشیم

یکی از بهترین تعاریف مربوط به روابط عمومی، آن را اینگونه معرفی می‌کند

«روابط عمومی مدیریت ارتباطات بین سازمان و گروههای اجتماعی مرتبط است.»

«رکس هارلو» در سال 1987 پس از بررسی 472 تعریف مربوط به روابط عمومی، مشخصه‌هایی را برای روابط عمومی عنوان می‌کند که در اجلاس کنگره جهانی «انجمن بین‌المللی روابط عمومی» در مکزیکو تحت عنوان «توافق مکزیکن» به تصویب می‌رسد. در این توافق بر ویژگی‌هایی که اشاره می‌شود برای روابط عمومی تاکید می‌شود

1 ـ روابط عمومی کار ارتباطی دو طرفه است

2 ـ هدف روابط عمومی استقرار و حفظ تفاهم دو طرفه است

3 ـ فعالیت‌های روابط عمومی با تحقیق شروع می‌شوند و با ارزیابی تمام می‌شوند

4 ـ روابط عمومی برای تامین اهداف مورد قبول جامعه تلاش می‌کند و دارای مسئولیت اجتماعی است

5 ـ روابط عمومی یک وظیفه مدیریتی است. (سفیدی، 1380، ص 55)

آنچه از تعریف و ویژگی‌های مذکور استنباط می‌شود، آن است که روابط عمومی، تلاش آگاهانه و دوسویه‌ای است که به منظور تامین اهداف مورد قبول جامعه بین سازمان و گروههای اجتماعی مرتبط و از طریق گفتمان و رسیدن به فهم مشترک بین طرفین ارتباط صورت می پذیرد و مدیریت آن را واحد روابط عمومی به عهده دارد. بنابراین هرگونه اقدامی که تحت عنوان روابط عمومی به شکل یکسویه، بدون توجه به اهداف مقبول جامعه، بدون آگاهی لازم و بدون اعتنا به نقش همسنگ مخاطبان با سازمان انجام شود، خارج از حیطه و تعریف روابط عمومی قرار می‌گیرد

انجمن روابط عمومی انگلیس نیز روابط عمومی را اینگونه به تفسیر می‌کشاند

روابط عمومی عبارت از تلاشها و اقداماتی آگاهانه، برنامه‌ریزی شده و سنجیده، برای استقرار و کسب تفاهم متقابل، بین یک سازمان و گروههای مورد نظر آنست. (دیندار فرکوش، 1382، ص 18)

ادوار برنیز، یکی از بنیانگذاران این رشته، ازجمله نخستین افرادی بود که روابط عمومی را بعنوان یک حرفه اصیل و جدی تعریف کرد. تعریفی که وی در سال 1952 ارائه داد. (با تجدید نظر در تعریفی که در سال 1923 ارائه داده بود و جاهلیت کمتری داشت) هنوز هم یکی از ساده‌ترین و در عین حال دقیقترین تعاریف این رشته است. وی می‌گوید روابط عمومی عبارتست از

  مقاله تاریخ حوزه علمیه مشهد word دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تاریخ حوزه علمیه مشهد word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله تاریخ حوزه علمیه مشهد word

دوره اول  
دوره دوم  
دوره سوم  
دوره چهارم  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله تاریخ حوزه علمیه مشهد word

1- کتاب التوحید. شیخ صدوق، ص 25، روایت 23 و صحیفه الامام الرضا(ع)، ص 40،روایت اول

2- الارشاد، ج 2، ص 250

3- رک عیون اخبار الرضا(ع) و تفسیر بر احتجاج امام على بن موسى الرضا(ع) با عمران صابى، استاد محمد تقى جعفرى از مجموعه آثار دومین کنفرایس جهانى حضرت رضا، 489 – 582

4- طبقات اعلام الشیعه، الثقات العیون فى سادس القرون، ج 2، ص 216 – 217

5- گزارشى از سابقه تاریخى و اوضاع کنونى حوزه علمیه مشهد، حضرت آیه الله خامنه‏اى، ص 12 و 13 و تاریخ مدارس ایران، ص 204 – 209

6- گزارشى از سابقه تاریخى و اوضاع کنونى حوزه علمیه مشهد، ص 15 و 16

7- گزارشى از سابقه تاریخى و اوضاع کنونى حوزه علمیه مشهد، ص 25 و 26

8- اندیشه، نشریه حوزه علمیه مشهد، سال اول، شماره دوم، 1370، ص 79

9- ناگفته‏ها، خاطرات شهید حاج مهدى عراقى، ص 20

10- گزارشى از سابقه تاریخى و اوضاع کنونى حوزه علمیه مشهد، ص 26 و 27

11- گزارشى از سابقه تاریخى و اوضاع کنونى حوزه علمیه مشهد، ملحقات ، ص 136 و

دوره اول

دوره اول حوزه علمیه مشهد خاص این شهر نیست، بلکه به خراسان بزرگ اختصاص دارد. چرا که این دوره عصر حضور امام رضا(ع) را دربر مى‏گیرد و امام تنها در یک شهر ساکن نبودند بلکه از مدینه تا خراسان در طى عبور از شهرهاى مختلف به نشر معارف علوى اهتمام داشتند و حدیث «سلسله الذهب‏» ⁽¹⁾ که در نیشابور ایراد شه یکى از آن موارد است

این حوزه علمى سیار در حالى به ایفاى نقش پرداخته که امام از سوى رژیم غاصب عباسى، در محاصره کامل قرار داشت و راههایى انتخاب شد که امام از دسترس شیعیان دور باشد. چنانکه شیخ مفید مى‏نویسد

مامون به فرستادگان خود دستور داد امام (ع) و گروهى از خاندان ابى‏طالب را از راه بصره، اهواز و فارس به سوى مرو حرکت دهند. ⁽²⁾ و راه دیگر را که همان راه کوفه، جبل در عراق، کرمانشاه و قم – که از نقاط شیعه نشین و مراکز قدرت شیعیان بود – روا ندانست. چون ممکن بود با مشاهده امام (ع) هیجانى شیعیان مسیر را فراگیرد و وى را نزد خویش نگاه داشته، مانع از حرکت ایشان به مرو گردند

ورود امام رضا(ع) به مرو همزمان با توطئه دیگرى بود که مامون براى از میان بردن فرهنگ شیعى در خصوص «علم لدنى‏» امام پى‏افکنده بود. تشکیل جلسات با حضور دانشمندان مذاهب و فرق مختلف اسلامى و دیگر ادیان جز براى مخدوش جلوه دادن علم امام و از اعتبار انداختن منصب امامت چیز دیگرى نبود. ولى از آنجایى که تمام این مناظرات علمى با پیروزى امام رضا(ع) همراه بود، مامون بر آن شد که امام را در محدودیت قرار دهد و از برپایى جلسات مناظره خوددارى کند

عصر رضوى برابر با نهضت ترجمه بود و این مساله باعث رویارویى دو نوع اندیشه متضاد شد که امام رضا(ع) در مکتب توحیدى خویش با مباحث کلامى به آن پاسخ مى‏فرمود. از جلمه مواردى که به دست ما رسیده است عناوین ذیل است

- مقابله با تشبیه و تجسیم خداوند

- توصیف صفات الهى

- مقابله با اندیشه رؤیت‏خداوند

- مساله بداء

و;

که این همه مناظرات و احتجاجات امام تدوین و شرح شده و دیدگاه اسلام را در مبحث الهیات بیان داشته است. ⁽³⁾

مکتب رضوى پس از وجود مبارک حضرت زیر نظر شاگردان برجسته‏شان تداوم یافت و در نشر تفکر شیعى مؤثر افتاد

دوره دوم

پس از شهادت هشتمین پیشواى شیعیان در ایران، ایشان در قریه‏اى از قراء طوس به نام «سناباد» مدفون گردید و شیعه از آن پس این نقطه را مرکز علمى فرهنگى خویش قرار داد و با ایجاد حلقات درس در کنار تربت آن امام بر رونق منطقه افزوده گشت. این دوره از قرن سوم تا نهم هجرى را شامل مى‏گردد که در آن بزرگانى بسان شیخ طوسى و شیخ طبرسى (متوفى 584 ق.) مى‏زیسته‏اند. ⁽⁴⁾ لیکن اوضاع آشفته این دوره با روى کار بودن دولتهاى سنى مذهب و رجال سختگیر آنها مانند خواجه نظام الملک و وجود جنگها و حملات وحشیانه تیموریان و مغولان، باعث رکود علمى در این حوزه گردیده است. با وجود این همه حملات نظامى و فرهنگى کتاب وزین «مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏» (اثر شیخ طبرسى) در این دوره از حوزه علمیه مشهد نگارش یافته است

مدارسى که در این دوره در مشهدالرضا(ع) وجود داشت عبارت بودند از

1- مدرسه مشهد امام رضا(ع)

2- مدرسه بالاسر

3- مدرسه پریزاد

4- مدرسه دو در

5- مدرسه امیر سیدى ⁽⁵⁾

دوره سوم

  مقاله آموزش و یادگیری سازمانی بهره وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش word دارای 14 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آموزش و یادگیری سازمانی بهره وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آموزش و یادگیری سازمانی بهره وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش word

چکیده فارسی :  
مقدمه:  
متن :  
نتیجه گیری :  
پیشنهادات :  
فهرست منابع و مأخذ :  

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آموزش و یادگیری سازمانی بهره وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش word

1 آموزش و پرورش : فرهنگ ها و جوامع ، تألیف لوتان کوی ، ترجمه ی دکتر محمد یمنی دوزی سرخابی ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

2 آموزش و پرورش اصلاح ساختارها ، تغییر نگرش ها ، گردآوری مؤسسه فرهنگی-مطبوعاتی ایران-تهران: روزنامه ی ایران ، مؤسسه انتشاراتی

3 اسلام ، انسان بهره وری ، تألیف قربانعلی دری نجف آبادی ، ناشر : مؤسسه فرهنگی هنری ضریح

4 مدیریت بهره وری ، تألیف غلامرضا خاکی

چکیده فارسی

           « آموزش و یادگیری و بهره وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش »

بهره وری معیار ارزیابی عملکرد فعالیت های انسان در بخش های مختلف اجتماعی – اقتصادی بوده است

بهره وری در درجه اول دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد آنچه را که در حال حاضر موجود است بهبود ببخشد . از طرفی آموزش و پرورش یک کشور در مفهوم وسیع آن از تمام محصولات مادی و غیر مادی که در جهان جریان می یابند تأثیر می پذیرد نه تنها افکار ، شناخت ها و کتاب ها و … نیز بر آموزش و پرورش تأثیر می گذارند  . به همین منظور کمک به آموزش و پرورش و مهارت آموزی از طریق اشخاص (معلمان و کارشناسان) برنامه ها و روش ها ، تجهیزات و فنون انجام می گیرد . هدف از این کمک به تقویت نظام های موجود است که در اغلب کشورهای جهان سوم نخبه گرا هستند و بخصوص به آموزش عالی اختصاص می یابد . بدین ترتیب کارایی آن با تحکیم تمایزهای اجتماعی ،‌ با اهداف اعلام شده مردمی سازی آموزش مغایرت دارد . برخورداری از آموزش مداوم ، ایجاد زمینه مناسب برای یادگیری مداوم و تبادل اطلاعات و تجربیات با همکاران ، استفاده از روش های نوین آموزشی ، داشتن شأن (توانمندی) علمی-تخصصی مناسب برای مرکز تربیت معلم در حد یک دانشکده آموزش عالی و ارتباط مراکز تربیت معلم با سایر بخش های اجتماعی می توانند موجب افزایش کارکرد نیروها در آموزش و پرورش شوند

مقدمه

همان طور که می دانیم در هر جبهه و میدانی سخن نخست را نیروی انسانی و تفکر انسانی عهده دار است و آگاهی ، شناخت و احساس مسئولیت او سرمایه ی اصلی هر حرکت و فعالیت سالم و سازنده و مستمر خواهد بود . بنابراین قبل از هر چیز باید به مفهوم و ابعاد انسانی و فکری این بحث توجه و بر آن تأکید شود . هنگامیکه مفهوم بهره وری گسترش نیابد و در انسانها انگیزه و علاقه و وجدان کاری پدید نیاید ، سخن از رشد و بهینه سازی سایر منابع غیر واقعی خواهد بود زیرا باید بر محور انسانی تاکید کرد . بنابراین بهره وری در درجه ی اول دیدگاه فکری است که همواره سعی دارد آنچه را که در حال حاضر موجود است بهبود ببخشد از طرف دیگر به این نکته نیز باید توجه کرد که خود بهره وری نیز معیار ارزیابی عملکرد فعالیت های انسان در بخش های مختلف اجتماعی-اقتصادی است

متن

معلم اساسی ترین عنصر در نظام آموزش و پرورش می باشد که نقش الگو ، مربی و راهنمای دانش آموزان و هدایت کننده فرآیند تربیت معلم را بر عهده دارد . میزان صلاحیت ، کار آمدی ، علاقه مندی ، تسلط حرفه ای و مطلع بودن وی تعیین کننده ی فرایند یاددهی – یادگیری است ، لذا در نظام آموزشی توجه به معلمان و مجریان برنامه ها و طرح های آموزشی به عنوان مهم ترین عامل موفقیت و یا شکست دهنده ی نوآوری های آموزشی مطرح می باشد . معلم ، حرفه ای تخصصی و حساس را بر عهده دارد و انتخاب معلم می باید با دقت صورت گیرد و در جذب و نگهداری او سرمایه گذاری مناسب صورت گیرد و به تناسب مسئولیت و تخصص حرفه ای ، او باید از اختیارات لازم برای اجرای برنامه های آموزشی و تربیت دانش آموزان برخوردار باشد و امکان اظهار نظر و مشارکت فعال در تدوین سیاست ها و برنامه های آموزش و پرورش و طراحی برنامه و محتوای درسی و مواد و وسایل آموزشی برای او فراهم شود. با توجه به صلاحیت ها و توانمندی های مورد انتظار ، وجود امکانات ، فرصت ها و تسهیلات معیشتی جزو ضروریات است و ایجاد تسهیلات بیشتر می تواند به سطح کارآمدی معلمان بیفزاید ، زمانی که مسائل و مشکلات معیشتی و رفاهی معلمان رو به گسترش باشد ، ظهور پدیده شغل دوم ، کاهش سطح پایبندی و انگیزه برای کار و تدریس بهتر غیر قابل اجتناب هستند که می توانند سیاست ها ، برنامه ها و … را به شدت متأثر سازند و کمیت و کیفیت آموزشی را کاهش دهندو آموزش و پرورش بدین طریق راه به جایی نخواهد برد و هرگز نمی تواند تحولات اساسی در روش ها و توسعه ی یادگیری ها را محقق سازد . مسئولان آموزش و پرورش نه تنها در گزینش ، نگهداری ، ارزشیابی ، ارتقای شغلی – رفاهی زندگی معلمان باید تدابیر اثر بخشی را اتخاذ نمایند ، بلکه فرصت ها و امکاناتی را فراهم آورند که معلمان در زمینه های اجتماعی از جمله از طریق مشارکت های مردمی بتواند خلأ های موجود در نظام آموزشی را برطرف سازند و نقش های جدیدی که برای معلمان در جهان مطرح می باشد را درک نموده و بستر سازی لازم جهت اجرای این نقش ها و ورود نو آوری های آموزشی به داخل مدرسه و کلاس درس را بتوانند عملی سازند

1-بسیاری از پژوهشگران چه در شرق و چه در غرب ، اعتراف کرده اند که آموزش و پرورش مهارت و بازده را افزایش می دهد از طرفی نیز می دانیم که آموزش و پرورش یک کشور در مفهوم وسیع آن از تمام محصولات مادی و غیر مادی که در جهان جریان می یابند تأثیر می پذیرد : نه تنها افکار ، شناخت ها و کتاب ها و … نیز بر آموزش و پرورش تأثیر می گذارند بنابراین کمک به آموزش و پرورش و مهارت آموزی از طریق اشخاص (معلمان و کارشناسان) برنامه ها و روش ها ، تجهیزات و فنون انجام می گیرد

وقتی کارشناسان کار خود را روی تربیت معلمان متمرکز می کنند بازده عمل آنها بیشتر خواهد بود ، زیرا معلمان به نوبه ی خود دانش آموزانی خواهند داشت یا معلمان دیگری تربیت خواهند کرد که آنها نیز دانش آموزانی را آموزش خواهند داد

فنون دیداری و شنیداری نیز می توانند کارایی آموزش را از طریق افزایش مخاطبان بالا ببرند ، ولی در عوض سبب وابستگی فنی ، ایدؤلوژیک و مالی نسبت به قدرت ها و شرکت هایی می شوند که تأمین کنند . هم سخت افزار و هم نرم افزارند . گاهی نیز فنون ساده ای که تا حد امکان از مواد محلی استفاده کند ، می تواند به صورت مثبت جایگزین فنون پیشرفته شده و بهتر با محیط سازگار باشد ولی طرح های بزرگ آموزشی از طریق تلویزیون یا ماهواره به تصورات آسیب برساند . در طرف مقابل گاهی کمکهای فرهنگی باعث می شود که در بطن یک ملت دو ملت در برابر هم قرار گیرند این پدیده وقتی تشدید می شود که برای مثال آموزش به یک زبان خارجی انگلیسی یا فرانسه در آفریقا صورت گیرد که باعث افزایش تسلط بر آنها شد. و آنها را از توده ی مردمی که به مدرسه راه نمی یابند یا مدرسه را خیلی زود ترک می کنند جدا می سازد بنابراین بازده را کاهش می دهد زیرا زبان تهنا وسیله ی ارتباط نیست ؛ زبان ابزار تفکر و نظامی از نهادهاست که به کمک آن فرد به گروه خود متصل می شود

  مقاله آلودگی های آب، خاک word دارای 36 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آلودگی های آب، خاک word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله آلودگی های آب، خاک word

تعریف محیط  
تعریف آلودگی    
تعریف آلودگی خاک   
منابع آلوده کننده زمین   
آلودگی آب    
آلوده کننده های آب    
برخی از کانون های آلودگی آب    
آب های زیرزمینی    
آلودگی نفتی    
تقاضای بیو شیمیایی اکسیژن    
آلودگی حاصل از نشست مخازن دفن شده بنزین    
عناصر غذایی    
رسوبات    
رسوبات و کاربردی زمین    
مهار رسوبات    
زه کش های اسیدی معادن    
آلودگی آبهای سطحی    
آلودگی حرارتی    
عناصر کم یاب    
عوامل بیماری زا    
ترکیبات عالی فرار    
گروه اسید شدن    
زه آب اسیدی    
کیفیات خاک    
انسان در معرض آلودگی خاک    
انتخاب شیوه مناسب اصلاح خاک های آلوده به عناصر کمیاب    
تکنولوژی پالایش    
آلودگی آبهای زیر زمینی    
آلودگی هوا    
آلاینده های شاخص    
وارونگی ها   
منابع ومآخذ   

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آلودگی های آب، خاک word

1-   استکار ، تقی ، « وسایل نقلیه موتوری و آلودگی هوا » مجله محیط شناسی

2-   خاوری ، حسن « جنگل در خدمت بشر » مجله محیط شناسی

3-  شکوهمند ، حسین ، « آلودگی محیط زیست ناشی از سوزاندن » مجله محیط شناسی

4-   عمرانی ، قاسمعلی ، « مسائل و مشکلات دفع زباله در ایران » مجله محیط شناسی

5-   مهران ، هوشنگ ، « آلودگی شیمیایی خاک » مجله محیط شناسی

اسپرینگ ، د . ج ، آلودگی هوا ، ترجمه منصور کیان پور راد

6- کولا، رنه ، آلودگی آبها ، ترجمه کریم کوشا

7- آلودکی هوا ، ترجمه دکتر سیاوش آگاه

8- محیط زیست انسان و جلوگیری از آلودگی آن ، جلد دوم ، غلامعلی بنان 

تعریف محیط :

          محیط مجموعه ای از عوامل و اثرات خارجی می باشد که به نحوی به رشد و تعادل یک موجود زنده تأثیر می گذارد

          محیط از 3 بخش کلی زیر تشکیل شده است

1-   اتمسفر ATMOSFER

2-    آب Water

3-   خاک Soil

تعریف آلودگی :

1-  تغییر ویژگی های اجزای محیط ( 3 بخش فوق ) به نحوی که استفاده بیشتر از آنها مقدور نباشد و یا محدود شود . به طور مستقیم و یا غیرمستقیم بر حیات موجودات زنده تأثیر سوء یا نامطبوع بگذارد

2-  اضافه شدن یا اضافه کردن طیف وسیع از اجزای مختلف ( معدنی – آلی – رادیواکتیو ) به نحوی که استفاده بیشترین را از محیط غیرممکن و نامحدود سازد و زندگی انسان و سایر موجودات را به خطر بیاندازد

3-   تغییر محیط زندگی موجودات زنده به نحوی که مورد قبول این موجودات نباشد

4-   توضیح غلط ماده و انرژی در محیط شامل ( 3 O ازون )

 1-   اگر در لایه بالایی اتمسفر باشد مفید است

2-   اگر در هوایی که موجودات زنده مصرف می کنند وجود داشته باشد ، مضر می باشد 

1-   اگر به مقدار کم در اختیار گیاه باشد مفید است

2-   اگر مقدار آن در محیط رشد گیاه زیاد باشد مضر است

 1- اگر درخاک باشد مفید است

 نیترات

   2- اگر در آب باشد برای آشامیدن مضر می باشد

 انرژی آب گرم        1- اگر به زمین داده شود مفید است زیرا باعث افزایش درجه حرارت خاک می شود

نیروگاه های اتمی      2- اگر در آب تخلیه شود مضر ا ست زیرا باعث از بین رفتن موجودات می شود

تعریف آلودگی خاک

          آلودگی های خاک عبارتند از سوء رفتار خاک به عنوان رهایی از محیط زیست و در تعقیب آن آلودگی با ترکیبات خاص به خصوص در نتیجه فعالیت های بشر این تعریف بسیار گنگ بوده و پرسش های زیادی را مطرح می کند که در زیر به آنها می پردازیم

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله آلودگی های آب، خاک word

1- احتراق سوخت های فسیلی         2- سرب ناشی از احتراق از سوخت

3- عملیات ذوب فلزات                             4- صنایع شیمیایی

ه- کوره های زباله سوزی              6- رادیواکتیو ناشی از تخریب راکتورها

7- آتش سوزی های گسترده در جنگل ها و پالایشگاه های نفتی

8- علف کش ها                                     9- حشره کش ها

10- قارچ کش ها                                   11- کنه کش ها

12-  کودهای شیمیایی                             13- لجن های فاضلابی

14- فاضلاب های حاصله از زایعات خانگی

15- زباله های معدنی

16- خاکسترهای ناشی از احتراق سوخت های فسیلی و کوره های زباله سوزی

17- احشام دفن شده در مزارع

18- خوردگی فلزاتی که در تماس با خاک هستند

19- ترکیبات حفاظت کننده چوب های مورد استفاده در حصار کشی

20- نشت از تانک های زیرزمینی های ذخیره

21- جنگ ( آلوده کننده هایی ناشی از سوخت و مواد انفجاری و آتش ، فلزات ناشی از وسایل نقلیه و جنگ افزارها

22- فعالیت های ورزشی و تفریحی ( سرب ناشی از وزنه های قلاب ماهیگیری و
ساچمه های تیراندازی

23- هیدروکربن ها و روغن های جلا دهنده

24- صنایع گازی                                   25- صنایع الکتریکی

26- آهن قراضه ها                                27- آلاینده های صوتی

آلودگی آب :

          حاصل افزودن هر جسم خارجی به آن است . به طوری که کیفیت فیزیکی شیمیایی و یا بیولوژیکی آن طوری تغییر کند که برای مصرف انسان و سایر موجودات و کشاورزی مضر باشد

          عموماً آلودگی شامل فرایندی می باشد که طی آن خصوصیات کیفی آب در اثر فعالیت های متنوع انسان تغییر یافته و تخریب شود

          انواع صنایع معادن – کشاورزی – شیلات – جنگلداری – فعالیت های شهری – ساختمان سازی و غیره . بخشی از فعالیت های انسان را تشکیل می دهند که عموماً انسان به منظور تهیه غذا – آب – حمل و نقل – مسکن و به طور کلی افزایش کیفیت زندگی خود انجام می دهد . که حاصل آن باعث فضولات و آلودگی می گردد

          دفع این فضولات در طبیعت باعث آلودگی آب گردیده و تعادل اکوسیستم را برهم می زند . بنابه  نظر انجمن حفاظت محیط زیست آمریکا 3/1 جریان آب جهان به طور مشخص آلوده می باشد . در این برآورد آلودگی به عنوان یک زیان مطرح شده که بر خواص فیزیکی و شیمیایی آب لطمه وارد می کند

آلوده کننده های آب

1-   زباله های متقاضی اکسیژن

2-   عوامل بیماری زا

3-   مواد غذایی

4-   ترکیبات عالی سنتز شده مصنوعی

5-   نفت

6-   مواد شیمیایی معدنی و کانی ها

7-   رسوبات

8-   مواد رادیواکتیو

9-   گرما و

در اینجا می خواهیم به سئوالات زیر پاسخ دهیم

1-             آلودگی آب شامل چه مواردی است و دسته بندی های عمده آلاینده ها کدام است ؟

2-                               تفاوت منابع نقطه ای و غیر نقطه ای آلودگی آب در چیست

3-                               نحوه عمل تقاضای بیوشیمیایی اکسیژن ( BOD )  کدام است و اهمیت آن به چه خاطر است

4-                               بد غذایی چیست ؟ چرا فعالیت انسان سبب پرغذایی می شود

5-                               تأثیر مضاعف آلودگی رسوبی کدام است ؟

6-                               زه کش اسیدی معادنی چیست و چرا یک مشکل به حساب می آید ؟

7-             فرآیندهای شهری چگونه موجب آلودگی سفره های زیرزمینی کم عمق می شود ؟

8-             روش های مختلف تصفیه فاضلاب کدام است و چرا بعضی از آنها به لحاظ زیست محیطی بر دیگران برتری دارند ؟

9-                               کدام قوانین زیست محیطی از منابع آب و اکوسیستم ها حفاظت می کنند ؟

برخی از کانون های آلودگی آب

آب های سطحی

1-   روان آب ناشی از کشاورزی

2-   نشت تصادفی مواد شیمیایی از جمله نفت

3-   مواد پرتو زا

4-   روان آبهای ناشی از فعالیت های صنعتی

5-   نشت از مخازن ذخیره – نفت ، بنزین ، روغن

6-   رسوبات از کانون های متعدد از جمله زمین های کشاورزی

7-   بارش از هوا – شامل ذرات معلق – فلزات – دوده و غیره می باشد

آب های زیرزمینی

1-   نشت از محل های دفع ضایعات

2-   نشت از مخازن و لوله های دفن شده

3-   نشت از فعالیت های کشاورزی ( نیترات – فلزات سنگین – کودها – آفت زداها علف کش ها

4-   هجوم آبهای شور به آب خانه های ساحلی

5-   نشت از چاه توالت و سیستم های بهداشتی فاضلاب

6-   نشت از آبهای اسید دار معادن

7-   نشت ناشی از تصادفات

8-   نشت ناخواسته و مواد شیمیایی

آلودگی نفتی

          نشت نفت نوعی از آلودگی آب است که نمود و آشکاری بخصوص دارد . و بدون نمونه برداری و آزمایش های دقیق قابل تشخیص است به علت اینکه نفت بر روی آب قرار می گیرد تشخیص آن آسان اما رفع آلودگی آن بسیار مشکل است و باعث عدم رسیدن اکسیژن و از بین رفتن موجودات زنده داخل آب می گردد . که برای رفع این آلودگی در سواحل از کاه استفاده شده است

 تقاضای بیوشیمیایی اکسیژن

          مواد عالی مرده در رودخانه می پوسد . باکتری های مسئول این کار به اکسیژن احتیاج دارند اگر فعالیت باکتریایی از حدی بگذرد . کاهش اکسیژن مهیا در آب می تواند به حدی برسد که سبب مرگ ماهی ها گردد

          رودخانه بدون اکسیژن رودخانه ای مرده برای ماهی ها و سایر موجودات با ارزش است . رودخانه ای که اکسیژن کافی نداشته باشد . از نظر موجوداتی که به اکسیژن بیشتر از موجود نیاز دارند آلوده محسوب می شوند

مقدار اکسیژن لازم برای این تجزیه بیوشیمیایی را تقاضای بیوشیمیایی می نامند

          BOD یک معیار معمول قابل سنجش در مدیریت کیفیت آب است

          BOD به عنوان بخشی از آزمایش های کیفیت آب به خصوص در محل تخلیه آبهایی مثل فاضلاب تصفیه شده به رودخانه اندازه گیری می شود

          وقتی (BOD ) زیاد باشد – اکسیژن محلول چنان پایین می افتد که حیات موجودات آب را تأمین نمی کند . براساس تعریف شورای کیفیت محیط زیست آستانه هشدار کیفیت آلودگی آب جایی است که اکسیژن محلول از 5 میلی گرم در لیتر کمتر باشد

آلودگی  حاصل از نشت مخازن دفن شده بنزین

          نشت بنزین از مخازن دفن شده پمپ های بنزین یک مشکل فراگیر زیست محیطی است که تا چند سال پیش کسی به آن توجه چندانی نمی کرد . اما در حال حاضر مقررات شدیدی در مورد مخازن زیرزمینی به اجرا درمی آید . چندین هزار مخزن قدیمی از خاک بیرون آورده شده و خاک و آب اطراف آب تیمار گردیده است

          پاکسازی و حذف بنزین از خاک و آب ، فرآیند پرهزینه است که شامل برداشتن خاک ها به عنوان ضایعات خطرناک و تیمار آب در فرآیندی به نام – استخراج بخارات می شود

آلودگی حاصل از مخازن بنزین  برخی نکات مهم در مورد آلودگی آب است

1-   برخی آلاینده ها سبک تر از آب بوده و لذا بر روی آن شناور می مانند

2-   بعضی از آلاینده ها چند حالتی اند و حالت محدود آنها به لحاظ شیمیایی با آب ترکیب می شوند

3-  برخی از آلاینده ها سنگین تر از آب بوده و در نتیجه از آبهای سطحی و زیرزمینی گذشته و در کف می نشینند

4-  روش های مورد استفاده در تیمار با حذف یک آلاینده حتماً می بایستی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن آلاینده نیز در نظر گرفته شود

عناصر غذایی :

  مقاله چرایى تعدد همسران word دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله چرایى تعدد همسران word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله چرایى تعدد همسران word

چرایى تعدد همسران  
پى‏نوشت:  
طرح مسإله, سوالات و فرضیه ها  
4ـ ارتباط این گروه با پیامبر اسلام(ص) و مسلمانان صدر اسلام,  
صابئین و ماندایى ها  
صابئین و حرانیان  
صابئین و حنفا  
حمدت الله حین هدى فوادى  
الى الاسلام و الدین الحنیف  
لدین جإ من رب عزیز  
خیبر بالعباد بهم لطیف(61)  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله چرایى تعدد همسران word

ـ آلوسى, بلوغ الارب فى معرفه اموال العرب, (بیروت, دارالکتب العلمیه بى تا)
ـ ابن الاثیر, على بن ابى الکریم الشیبانى: الکامل فى التاریخ, تحقیق مکتب التراث (بیروت, موسسه التاریخ العربى, 1414ه’)
ـ ابن الاثیر, مجدالدین: النهایه فى غریب الحدیث و الاثر, تحقیق طاهر احمد الزادى, محمودمحمد الطناحى, بیروت المکتبه العلمیه, بى تا)
ـ ابن العبرى, علامه فرفوریوس: تاریخ مختصر الدول, تصیح آنتون صالحائى سوى (لبنان, دارالرئد, 1403ه’)
ـ ابن القفطى: تاریخ الحکمإ, به کوشش بهین دارایى (تهران, انتشارات دانشگاه تهران, 1371ش)
ـ ابن جوزى, ابى فرج عبدالرحمن: المنتظم فى تاریخ الملوک و الامم, تحقیق محمد و مصطفى عبدالقادر عرکا (بیروت, دارالکتب العلمیه, 1413ه’)
ـ ابن حوقل, ابواسحق ابراهیم اصطخرى: مسالک و ممالک, (بغداد, جامعه البغداد, 1413ه’)
ـ ابن خلکان: وفیات الاعیان, تحقیق احسان عباس, (بیروت, دارصادر, بى تا)
ـ ابن سعد, محمد: الطبقات الکبرى, (بیروت داربیروت, 1405ه’)
ـ ابن کثیر, اسماعیل: السیره النبویه, تحقیق مصطفى عبدالواحد, (بیروت, دارالفکر, 1411ه’)
ـ ابن کثیر, اسماعیل: تفسیر ابن کثیر, اختصار و تحقیق محمدعلى صابونى (بیروت, موسسه التاریخ العربى, داراحیإ التراث العربى, 1401ه’)
ـ ابن منظور: لسان العرب, (بیروت داراحیإ لتراث العربى, 1408ه’)
ـ ابن هشام: السیره النبویه, تحقیق گروهى از محققین (بیروت, داراحیإ التراث العربى, 1415ه’)
ـ ابوالفدإ: تقویم البلدان, ترجمه عبدالمحمد آیتى (تهران, انتشارات بنیاد فرهنگ ایران, 1349ش)
ـ ابویوسف: کتاب الخراج, (بیروت, دارالمعرفه, 1302ه’)
ـ اصفهانى, ابوالفرج: الاغانى, شرح استاد عبدعلى رضا, (بیروت دارالکتب العالمیه, 1412ه’)
ـ الزبیدى, محمدمرتضى: تاج العروس من جواهر القاموس, (مصر, مطبعه الخیریه, 1306ه’)
ـ القلقشندى, احمدبن على: صبح الاعشى, شرح و تعلیق محمدحسین شمس الدین, (بیروت دارالکتب العلمیه, 1409ه’)
ـ بغدادى, ابومنصور عبدالقاهر: الفرق بین الفرق, به اهتمام دکتر مشکور (تهران, امیرکبیر, 1344ش)
ـ بیرونى, ابوریحان: آثارالباقیه عن القرون الخالیه, ترجمه على اکبر داناسرشت, (تهران, امیرکبیر, 1363ش)
ـ ثعالبى: غرراخبار ملوک الفرس و سیرهم, ترجمه محمد فضائلى, (تهران, نشر نقره, 1368ش)
ـ جاحظ, ابى عثمان عمروبن بحر: کتاب الحیوان, تحقیق و شرح عبدالسلام هارون, (بیروت, داراحیإ التراث العربى, 1388ه’)
ـ جوادعلى: المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام, (بغداد, جامعه البغداد, 1413ه’)
ـ جیهانى, ابوالقاسم احمد: اشکال العالم, ترجمه على بن عبدالسلام کاتب, با مقدمه فیروز منصورى (مشهد آستان قدس, 1368ش)
ـ حدود العالم من المشرق الى المغرب, مولف ناشناس, به کوشش منوچهر ستوده, (تهران, طهورى, 1362ش)
ـ خزاعى نیشابوى, حسین بن على بن محمد: روض الجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن (تفسیر البوالفتوح رازى), به کوشش محمدجعفر یاحقى, محمدمهدى ناصح (مشهد, آستان قدس, 1371ش)
ـ خوارزمى, ابوعبدالله محمدبن کاتب: مفاتیح العلوم, ترجمه حسین خدیومم جم, (تهران, انتشارات علمى و فرهنگى, 1362ش)
ـ زرین کوب, عبدالحسین: جستجو در تصوف ایران, (تهران, امیرکبیر, 1369ش)
ـ شهرستانى, عبدالکریم: ملل و نحل, تصحیح احمدفهمى محمد, (بیروت, دارالکتب العلمیه, 1410ه’)
ـ طبرى, فضل بن حسن: مجمع البیان فى تفسیر القرآن, (تهران, اسلامیه, 1395ه’)
ـ طبرى, محمدبن جریر: تاریخ الامم و الملوک, (بیروت, موسسه عزالدین, 1413ه’)
ـ طبرى, محمدبن جریر: جامع البیان عن تإویل آىالقرآن (تفسیر طبرى), (بیروت, دارالفکر, 1408ه’)
ـ طوسى, محمدبن حسن: التبیان فى تفسیر القرآن, (بیروت داراحیإ لتراث العربى, بى تا)
ـ علوى, ابوالمعالى محمدبن حسین: بیان الدیان, تصحیح هاشم رضى (تهران, موسسه فراهانى, 1342ش)
ـ فخررازى, محمدبن عمر: التفسیر الکبیر (بى جا, بى نا, بى تا)
ـ متز, آدام: تمدن اسلامى در قرن چهارم هجرى, ترجمه على اکبر ذکاوتى قراگزلو, (تهران, امیرکبیر, 1362ش)
ـ مستوفى, حمدالله: تاریخ گزیده, به اهتمام دکتر عبدالحسین نوایى, (تهران, امیرکبیر, 1364ش)
ـ مستوفى, حمدالله: نزهه القلوب, به کوشش محمود دبیرسیاقى (تهران, طهورى, 1336ش)
ـ مسعودى, على بن حسین: التنبیه و الاشراف, ترجمه ابوالقاسم پاینده, (تهران, انتشارات علمى و فرهنگى, 1365ش)
ـ مسعودى, على بن حسین: مروج الذهب و معادن الجوهر, (قم, دارالهجره, 1404ه’)
ـ مقدسى, مطهربن طاهر: آفرینش و تاریخ, ترجمه دکترمحمدرضا شفیعى کدکنى (چاپ اول: بى جا, آگه, 1374ش)
ـ ندیم, محمدبن اسحق: کتاب الفهرست, ترجمه و تحقیق محمدرضا تجدد (تهران, امیرکبیر, 1366ش)
ـ نوبختى: فرق الشیعه, ترجمه محمدجواد مشکور (تهران, بنیاد فرهنگ, 1353ش)

چرایى تعدد همسران

چرا پیامبر همسران متعددى برگزیده است؟ به راستى آیا آن گونه که برخى از مستشرقین تبلیغ مى‏کنند، آن حضرت مردى زنباره بوده است؟ اگر چنین نیست، راز و رمز تعدد ازدواج‏هاى آن حضرت چیست؟

ازدواج نه تنها به طور طبیعى ارضاى غرایز جنسى را در پى دارد و شکوفایى بسیارى از استعدادهاى آدمى در پرتو آن صورت مى‏پذیرد. برابر آیات قرآنى، جهان ماده بر اساس نظام زوجیت و مشارکت و پیوند مذکر و مؤنث شکل گرفته‏1 و حیات انسان و تداوم نسل او نیز در پرتو ازدواج میسّر شده است.2 بدین‏سان ازدواج برترین گزینه طبیعى براى دستیابى به رشد و تکامل صحیح انسانى است

تاریخ زندگى بشر در امر پیوند مرد و زن، چگونگى آن، شاهد فراز و نشیب‏هاى شگرفى بوده است؛ از دیرباز واقعیت‏هاى طبیعى همچون بلوغ دیرتر مردان و افزایش تعداد زنانِ مهیاى ازدواج و پایان یافتن زودتر سن بارورى در زنان و ضرورت‏هاى اجتماعى همچون کشته شدن مردان جوان در حوادث مختلفى همانند جنگ و نظایر آن و بر جاى ماندن زنان بیوه، چند همسرى را در عرصه تاریخ زندگى آدمیان رقم زده است؛ ولى دیدگاه‏هاى مکاتب و فلسفه‏هاى مختلف در زوال، فزونى، گسترش، کاهش یا محدود ساختن چند همسرى تاثیر بسیار داشته است

اسلام به عنوان واپسین دین الاهى در زمانى طلوع کرد که تعدد زوجات، به صورت نامحدود و به شکل غیر منضبط، در میان اعراب رواج داشت. قرآن کریم به دلیل ضرورت‏هاى طبیعى و اجتماعى اصل چند همسرى را به کلى مردود ندانست ولى از یک سو با محدود ساختن آن از نظر تعداد به چهار همسر، گام مهمى در اصلاح و سامان‏دهى وضعیت نامطلوب متداول آن دوران برداشت؛ و از سوى دیگر با مشروط ساختن تعدد زوجات به رعایت عدالت به صراحت اعلام کرد: اگر بیم دارید که به عدالت رفتار نکنید، تنها یک تن را به همسرى برگزینید

اکنون این پرسش مطرح مى‏گردد که چرا پیامبر از این محدودیت مستثنا شده، همسران زیادترى برگزید؟ به راستى آیا علاقه جنسى موجب تعدد ازدواج آن حضرت شده است یا حقیقت چیز دیگرى است؟

نخست تعداد همسران، تاریخ و چگونگى ازدواج آنان با پیامبر را به صورت مختصر مورد بررسى قرار مى‏دهیم

پیامبر در طول زندگى خویش با یازده تن ازدواج کرده است

1 حضرت خدیجه: نخستین همسر پیامبر، خدیجه بنت خویلد است که آن حضرت در 15 سال قبل از بعثت در سن 25 سالگى با وى ازدواج کرد. در حالى که در آن روز، خدیجه 40 سال داشت، یعنى 15 سال از پیامبر بزرگ‏تر بود و قبل از پیامبر نیز دو بار ازدواج کرده بود. نخست به همسرى ابى هاله در آمد که از او دو فرزند به نام‏هاى هاله و هند داشت و پس از وفات او با عتیق بن عائذ مخزومى ازدواج کرد که این پیوند نیز پس از مدتى به جدایى انجامید.4 برابر برخى از منابع، خدیجه از همسر دومش نیز فرزندى به نام جاریه داشته است

حضرت خدیجه، 25 سال یگانه همسرِ پیامبر بود و از آن‏حضرت صاحب فرزندانى به نام طیب، طاهر، زینب، ام کلثوم، رقیه و حضرت فاطمه(س) گردید. حضرت خدیجه در سال دهمِ بعثت، سه سال قبل از هجرت (عام الحزن) در سن 65 سالگى در مکه از دنیا رفت. در آن هنگام پیامبر 50 سال داشت

2 پس از رحلت حضرت خدیجه، پیامبر تا یک سال براى خود همسرى برنگزید تا آن که به پیشنهاد خوله همسر عثمان بن مظعون، با سوده بنت زمعه ازدواج کرد. سوده قبلا همسر پسر عم خود سکران بن عمرو بود و از او پسرى به نام عبدالرحمان داشت. او و همسرش از هجرت‏کنندگان به حبشه بودند. همسرش در حبشه یا پس از بازگشت از دنیا رفت. ازدواج پیامبر با چنان زن سالخورده‏اى تعجب مکیّان را برانگیخت. سالخوردگى وى به گونه‏اى بود که او چند سال پس از ازدواج پیامبر با عایشه، حق همخوابگى خود را به عایشه بخشید. گفتنى است که پیامبر در سن 51 سالگى با او ازدواج کرد و سوده تا دو سال بعد تنها همسرِ پیامبر بود

3 عایشه دختر ابى بکر بن ابى قحافه: پیامبر او را که دخترى باکره بود، به پیشنهاد خوله قبل از هجرت در مکه به عقد خود در آورد؛ ولى پس از هجرت به مدینه، در سال اوّل هجرى با او عروسى کرد. سن عایشه را هنگام عقد به اختلاف 67 و 17 سال‏7 ذکر کرده‏اند. در نتیجه وى هنگام عروسى 9 یا 19 سال داشته است. او در سال 57 هجرى در مدینه در گذشت

4 حفصه دختر عمر بن خطاب: وى نخست همسر خنیس بن حذافه از صحابه پیامبر بود که پس از بازگشت از حبشه به مدینه مهاجرت کرد و در جنگ بدر و احد نیز شرکت جست و بر اثر جراحت جنگ احد در مدینه در گذشت. در آن زمان بیوگى حفصه که زنى جوان بود، ناراحتى و حتى بى‏قرارى عمر را برانگیخت. به گونه‏اى که وى غم و اندوه خود در مورد دختر جوانش را با ابابکر و عثمان و پیامبر در میان گذاشت. پیامبر در شعبان سال سوم هجرت (56 سالگى) با حفصه ازدواج کرد. در آن زمان سوده و عایشه نیز همسر پیامبر بودند

5 زینب بنت خزیمه: او در ابتدا همسر طفیل بن حارث بود که پس از جدایى از او همسر برادر طفیل، عبیده بن حارث گردید که به شهادت رسید. برابر برخى از منابع، پس از شهادت عبیده به همسرى عبدالله بن جحش در آمد که در جنگ احد وى نیز به شهادت رسید. زینب در سال سوم هجرى (56 سالگى پیامبر) به همسرى آن حضرت در آمد و تنها سه ماه و برابر روایت دیگر، تنها هشت ماه همسر پیامبر بود؛ زیرا وى در همان سال در گذشت

6 ام سلمه هند دختر ابى امیه: او نخست همسر ابوسلمه عبدالله بن عبدالاسد پسر عمه پیامبر بود و همراه شوهرش به حبشه مهاجرت کرد و سلمه را در آن جا به دنیا آورد. وى پس از بیعت عقبه، با همسرش به مدینه هجرت کرد و داراى سه فرزند دیگر شد. همسرش در جنگ بدر و احد شرکت جست و زخمى گردید. وى پس از بازگشت از سریّه قطن به دلیل تشدید جراحات پیشین خود وفات کرد. پیامبر در سال چهارم هجرى (57 سالگى) ام سلمه را به همسرى خود برگزید و او را در خانه‏اى که قبلا در اختیار زینب بنت خزیمه بود، جاى داد

7 زینب دختر جحش: وى که دختر عمه پیامبر بود، نخست به اشارت رسول خدا به همسرى زید بن حارثه فرزند خوانده آن حضرت در آمد ولى بدان جهت که زید در ابتدا غلامى آزاد شده و تندخو نیز بود و زینب خود را از خانواده اصیل قریش مى‏دانست، این پیوند به رغم توصیه‏هاى مکرر پیامبر به طلاق و جدایى انجامید. ازدواج با همسر غلام آزادشده خود، در عرف آن روز ناپسند و مخالف شأن پیامبر بود، ولى برابر آیات 37 و 38 سوره احزاب به دستور خداوند انجام گرفت تا سنت غلط و جاافتاده عرب جاهلى را به صورت عملى در هم ریزد. این ازدواج در سال پنجم هجرى در 58 سالگى پیامبر صورت گرفت

8 صفیه دختر حىّ بن اخطب سر کرده یهودیان بنى نضیر: وى نخست به همسرى سلام بن ابى الحقیق در آمد و پس از وى، همسر کنانه ابن ابى الحقیق که هر دو از شاعران یهود بودند، گردید. در جنگ خیبر، کنانه کشته شد و صفیه به اسارت مسلمانان در آمد. رفتار توأم با متانت صفیه به هنگام عبور از کنار عرصه نبرد، پیامبر را بر آن داشت، براى دلجویى، رداى خود را بر او افکند و مسلمانان را براى عبور دادن اسیران از کنار صحنه نبرد توبیخ کند.10 پس از آن، پیامبر او را آزاد کرد و چون وى به اسلام گرایید، با تعبیر هل لک فى، از وى پرسید: آیا مرا براى همسرى خود مى‏پسندى؟ و چون او پاسخ داد: قد کنت اتمنى ذلک فى الشرک فکیف اذا امکننى‏الله عنه فى الاسلام؟! من چنین افتخارى حتى آن گاه که یهودى بودم آرزو مى‏کردم، پس چگونه اکنون که به اسلام گرویده‏ام مشتاق نباشم؟!! پیامبر او را به عقد خود درآورد. این ازدواج در سال هفتم هجرى در سن 60 سالگى پیامبر صورت پذیرفت. صفیه در سال 50 هجرى در مدینه در گذشت

9 جویریه دختر حارث بن ابى ضرار سر کرده یهودیان بنى مصطلق: وى از اسیران غزوه بود که سهم ثابت بن قیس بن شماس گردید و بلافاصله براى آزادى خویش با وى قرارداد مکاتبه منعقد کرد و نزد پیامبر آمد و از او خواست وى را در آزاد شدن از این محنت کمک کند. پیامبر بهاى وى را به ثابت بن قیس پرداخت. آن گاه وى را به ازدواج خود در آورد.11 با انتشار خبر این پیوند، مردم دیگر اسیران یهودى را خویشاوندان پیامبر خوانده، بیش از صد نفر از اسیران بنى‏مصطلق را آزاد کردند. برابر روایت دیگر، پدرش نزد پیامبر آمد و گفت: همانند دختر من نباید اسیر و کنیز تلقى گردد!! پیامبر در پاسخ به درخواست پدر با وى ازدواج کرد، با این ازدواج، پدر و دو برادرش و جمعى از خویشاوندان وى نیز به اسلام گرویدند

10 میمونه دختر حارث خواهر ام الفضل همسر عباس: وى قبل از اسلام همسر مسعود بن عمرو ثقفى بود. اگر چه شوهرش از مشرکان بود، خود وى به دلیل رفت و آمد به خانه عباس به اسلام متمایل گردید. وى که از خبر پیروزى سپاه اسلام در خیبر خوشحال گشته بود، چون به خانه آمد، شوهرش را محزون یافت. شوهر این شادمانى را بر نتافت و از وى جدا شد. چون از وى جدا شد، به همسرى حویطب ابن عبد العزى در آمد. چون شوهرش از دنیا رفت، میمونه ناگزیر به خانه خواهر آمد و در آن‏جا اقامت گزید. در سال 7 هجرى که پس از صلح حدیبیه در (سال ششم هجرى) پیامبر براى اداى مناسک حج سه روز به مکه آمد، وى از طریق خواهرش، عباس را واسطه قرار داد و خود را به پیامبر بخشید. قرآن اقدام میمونه را چنین گزازش نموده است: وامراه مؤمنه ان وهبت نفسها للنبى ..13 پیامبر که منتظر فرصتى بود تا بیشتر در مکه بماند و دل مشرکان را به دست آورد، بلافاصله پذیرفت و در خواست کرد تا جشن عروسى بر پا شده، ولیمه‏اى داده شود؛ ولى مشرکان به استناد مهلت سه روزه قرارداد نپذیرفتند و گفتند ما را به غذاى تو نیازى نیست.14 پیامبر نیز به ناچار مکه را ترک گفت

11 ام حبیبه: رمله دختر ابى سفیان. وى نخست به همسرى عبیدالله بن جحش در آمد و به‏رغم آن که پدر و شوهر این زن، از سر کردگان کفر بودند، آن دو به اسلام گرویدند و به حبشه مهاجرت کردند و در حبشه صاحب دخترى به نام حبیبه شدند. در حبشه، عبیدالله بن حجش مرتد گردید و کوشید تا ام‏حبیبه را نیز به ارتداد بکشاند؛ ولى ام‏حبیبه پایدارى ورزید. با مرگ همسرش، وى به ناچار با تنها دخترش در دیار غربت باقى ماند؛ نه امکان بازگشت نزد خانواده خویش داشت و نه پناهگاهى از خانواده همسر. در این هنگام، پیامبر نماینده‏اى نزد نجاشى فرستاد و از طریق وى او را خواستگارى نمود. در جلسه‏اى با حضور مسلمانان مهاجر حبشه ، نجاشى به وکالت از پیامبر و خالد بن سعید بن عاص به وکالت از ام حبیبه عقد جارى گردید. پس از فتح خیبر که مهاجرین از حبشه بازگشتند، در سال ششم یا هفتم هجرت وى نیز به مدینه آمد و در خانه پیامبر اقامت یافت

علاوه بر همسران فوق، در سال ششم هجرت نیز فرمانرواى مصر، مقوقس، در پاسخ به نامه فراخوان پیامبر اسلام را نپذیرفت، اما کنیزى به نام ماریه به وى اهداکرد. وى نیز افتخار همسرى پیامبر یافت و فرزندى به نام ابراهیم به دنیا آورد که پس از 18 ماه از دنیا رفت و پیامبر را محزون ساخت