مقاله اصول طراحی واسط کاربر گرافیکی word دارای 108 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اصول طراحی واسط کاربر گرافیکی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اصول طراحی واسط کاربر گرافیکی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله اصول طراحی واسط کاربر گرافیکی word :

اصول طراحی واسط کاربرگرافیکی
طراحی سیستم کامپیوتری،طیفی از فعالیتها را ، از طراحی سخت افزار تا طراحی واسط کاربر ، در بر می گیرد. گر چه متخصصین برای طراحی سخت افزار به کار گرفته می شوند ، ولی اغلب سازمانها متخصصین واسط کاربر را در اختیار ندارند . بنابراین مهندسین نرم افزار باید مسئولیت طراحی واسط کاربر را به عهده گیرند متخصصین عوامل انسانی به این امر کمک می کنند .
طراحی خوب واسط کاربر در موفقیت سیستم نقش مهمی دارند . واسطی که استفاده از آن دشوار باشد ، منجر به خطاهای سطح بالایی از کاربر می شود . در بدترین حالت ،کاربران نمی توانند از سیستم استفاده کنند . اگر اطلاعات به شکل نادرستی ارائه شوند ، کاربران معنای آن را نمی فهمند. ممکن است دنباله ای از فعالیت ها را آغاز کنند که منجر به خرابی داده وسیستم شوند .
در گذشته ،واسط های کاربر ، متنی یا فرمی بودند . تقریبا تمام کاربران یک PC در اختیار دارند . این ها واسط گرافیکی دارند که از نمایشگررنگی با دقت بالا پشتیبانی می کنند و از طریق موس و صفحه کلید کار می کنند . گرچه واسط های متنی هنوز رواج دارند ، کاربران انتظار دارند که سیستم های واسط گرافیکی GUL داشته باشند .

امتیازات GUL عبارتند از :
1- آموزش و کاربرد آن ها آسان است کاربران که هیچ تجربه ای با کامپیوتر ندارند ، پس از یک جلسه آموزش می توانند با آن کار کنند .

2- کاربر، صفحات(پنجره های) مختلفی برای تعامل با سیستم دارد حرکت از وظیفه ای به وظیفه دیگر ، بدون از دست دادن اطلاعات ، ممکن است .
3-تعامل سریع و تمام صفحه از طریق دستیابی فوری به هر جایی در صفحه ممکن است .

طراحان نرم افزار و برنامه نویسان ، کاربران فناوری هایی مثل کلاس های swing در جاوا یا HTML هستند که اساس پیاده سازی واسط کاربراند.

توسعه اکتشافی ، موثرترین روش برای طراحی واسط است فرایند ساخت نمونه اولیه با واسط مبتنی بر کاغذ شروع می شود که تعامل کاربر راشبیه سازی می کند و باید از روش کاربر محوری استفاده کرد که در آن کاربران سیستم نقش فعالی در فرایند طراحی دارد در بعضی موارد ، نقش کاربر ، ارزیابی است . در موارد دیگر ، به عنوان اعضای تیم طراحی حضور دارد .
فعالیت مهم طراحی واسط کاربر تحلیل فعالیت های کاربر است که سیستم کامپیوتری باید از آن پشتیبانی کند بدون درک خواسته های کاربر ، طراحی واسط موفق نخواهد بود . برای درک خواسته ها ، می توانید از تکنیک هایی مثل تحلیل وظیفه ،مطالعات اتناگرافی ، مصاحبه با کاربر و مشاهدات و یا ترکیبی از آنها استفاده کنید .

اصول طراحی واسط کاربر:
طراحان واسط کاربر باید قابلیت های فیزیکی و روانی کاربران را در نظر داشته باشند . افراد یک حافظه کوتاه مدت محدود دارند و وقتی که اطلاعات زیادی را دستکاری می کنند ، دچار اشتباهاتی می شوند .

قابلیت های انسانی ، مبنایی برای اصول طراحی اند . این اصول کلی بر تمام طراحی های واسط کاربر اعمال می شود .و باید به عنوان راهنمای طراحی مشروح برای سازمانهای ویژه با انواع سیستم ها ، نمونه سازی شود .
اصل آگاهی کاربر پیشنهاد می کند که کاربران نباید مجبور به تطبیق با واسطی شوند که پیاده سازی آن آسان است . واسط باید از اصطلاحات آشنای کاربر استفاده کند و اشیای دستکاری شده در سیستم باید مستقیما با محیط کاربر رابطه داشته باشند . به عنوان مثال اگر سیستمی برای استفاده کنترلگر ترافیک هوایی طراحی شود ، اشیا باید هواپیما ، مسیرهای پرواز ، دستگاه هدایت رادیویی و غیره باشند . عملیات باید بتوانند سرعت هواپیما راافزایش یا کاهش دهد، دماغه هواپیما را تنظیم وارتفاع آن را تغییر دهند . پیاده سازی واسط بر حسب فایل ها و ساختمان داده ها ، باید از دید کاربر مخفی باشد .
معنای اصل سازگاری این است که فرمان ها و منوهای سیستم باید فرمت یکسانی داشته باشند، پارامترها باید به طور یکسان به فرمان ها ارسال شوند ، و فرمان ها از سیاق یکسانی پیروی کنند . واسط های سازگار ، از زمان آموزش کاربران می کاهد . اطلاعات به دست آمده از طریق یک فرمان یا برنامه کاربردی ، در بخش های دیگر سیستم قابل استفاده است .
سازگاری واسط در زیر سیستم ها نیز مهم است . حتی الا مکان فرمانهایی با معنی مشابه در زیر سیستم های مختلف باید به روشنی بیان شوند. اگر ترکیب های خاصی از کلیدهای صفحه کلید ، در سیستم های مختلف معنای مختلفی داشته باشند، منجر به خطا می شود . به عنوان مثال در ویراستاری که این کتاب ( کتاب اصلی) تایپ شد، کلید Ctrl+ b به معنای پر رنگ کردن متن بود ولی همین کلید در برنامه گرافیکی به معنای قرار دادن تصویری در پشت تصویر دیگر بوده
است . این موضوع ، جالب نیست.
این سطح سازگاری، سطح پایین است . طراحان واسط همواره باید سعی کنند آن را در واسط کاربر اعمال نمایند. سازگاری در سطح بالاتر نیز مطلوب است به عنوان مثال ، مناسب است در تمام نهادهای سیستم، از عملیات یکسانی( مثل چاپ –کپی و غیره) استفاده شود. اما، گرودین (1989) پیشنهاد کرد که سازگاری کامل نه ممکن است و نه مطلوب عمل حذف، این طور پیاده سازی
می شود که نهادها در میز کار به سمت سطل زباله حرکت داده می شوند. این شیوه برای حذف متن در واژه پرداز مرسوم نیست .
اصل حداقل تعجب به این دلیل مناسب است که وقتی سیستم به طور غیر منتظره ای عمل می کند ، کاربران متعجب می شوند . وقتی سیستم در حال کار است ، کاربران یک مدل ذهنی از چگونگی کار سیستم می سازند. اگر عملی در این زمینه منجر به نوعی تغییر شود،انتظار می رود که همان عمل در زمینه دیگر نیز منجر به چنین تغییری شود . اگر غیر از این باشد، کاربر تعجب خواهد کرد . طراحان واسط باید مطمئن باشند که فعالیت های یکسان ، اثرات یکسانی دارند .
اهمیت اصل قابلیت ترمیم این است که کاربران هنگام کار با سیستم دچار اشتباه می شوند. طراحی واسط می تواند این اشتباهات را به حداقل برساند ولی کاملا حذف نمی شوند. واسط های کاربر باید حاوی امکاناتی باشتد که کاربران بتوانند خطا را ترمیم کنند . این کار به دو صورت است :

1- تایید اعمال مخرب : اگر کاربر، عملی را مشخص کرد که مخرب است، باید از آنان خواسته شود که آن را تایید کنند.
2- وجود امکان خنثی سازی: عمل خنثی سازی سیستم را به حالت قبل از رخ دادن عمل می برد . سطوح مختلفی از عمل خنثی سازی مفید است.
یکی از اصول مرتبط ، دستیار کاربر است. واسط باید حاوی دستیار کاربر یا امکانات کمکی باشد . این ها باید با سیستم مجتمع شده باشند و باید سطوح مختلفی از کمک رسانی را ارائه کنند . این سطوح بایداز اطلاعات مربوط به راه اندازی گرفته تا توصیف کاملی از امکانات سیستم را شامل شود ،باید ساخت یافته باشد .
اصل تنوع کاربرمی گوید که برای بسیاری از سیستم های محاوره ای ، انواع مختلفی از کاربران وجود دارند . بعضی از کاربران گاهی با سیستم سرو کار دارند، ولی بعضی دیگر در هر روز چند ساعت با سیستم کار می کنند . کاربران موردی، نیاز به واسط هایی دارند که رهنمودهایی را فراهم کنند و کاربران دائمی از میانبرها استفاده می کنند تا به سرعت با سیستم تعامل داشته باشند. علاوه بر این ، کاربران ممکن است از ناتوانایی ها رنج ببرند و در صورت امکان ، واسط باید با این ها قابل تطبیق باشد. لذا ممکن است به امکاناتی نیاز باشد که متن درشت را نشان دهد، متنی را به جای صوت قرار دهد ، دکمه های بزرگی را تولید کند و غیره.
اصل تشخیص تنوع کاربر می تواند با سایر اصول واسط تضاد داشته باشد ، زیرا بعضی از انواع کاربران ممکن است به جای سازگاری نیاز به تعامل سریع داشته باشند. به همین ترتیب، سطح راهنمایی مورد نیاز می تواند برای انواع مختلف کاربران ، متفاوت باشد و شاید بتوان تمام کاربران را پشتیبانی کرد. طراح واسط باید این مسائل را حل کند .



تعامل کاربر:
طراح واسط کاربر ، با دو موضوع سر و کار دارد . اطلاعات چگونه از کاربر به سیستم می رسند
و چگونه اطلاعات از کامپیوتر به کاربر نمایش داده می شود واسط کاربر منسجم باید تعامل کاربر
و نمایش اطلاعات را مجتمع کند .
معنای تعامل کاربر ، صدور فرمانها و داده های مربوط ، به سیستم کامپیو تری است . درکامپیوترهای اولیه ، تنها راه انجام این کار، استفاده از واسط خط فرمان بود که در آن ، زبان
ویژه ای برای ارتباط با ماشین به کار می رفت . این روش فقط توسط متخصصین قابل استفاده بود. ولی به تدریج روش های آسانتری به وجود آمدند تعامل های مختلف به پنج سبک انجام می شوند :
1- دستکاری مستقیم: که در آن کاربر مستقیما با اشیای صفحه تعامل برقرار می کند . به عنوان مثال برای حذف فایل، می توان آن را به طرف سطح زباله حرکت داد .
2- انتخاب منو : که در آن کاربر فرمانی را از لیستی از گزینه های مختلف انتخاب می کند .
در این روش برای حذف فایل ، فایل انتخاب شده سپس فرمان حذف انتخاب می گردد .
3- پر کردن فرم : که در آن ، کاربر فیلد های فرم را پر می کند .بعضی از فیلد ها ممکن است
منو هایی داشته باشند و فرم ممکن است دارای دکمه عملکرد باشد که وقتی فشار داده می شود ، فعالیتی صورت می گیرد . در این روش ، برای حذف فایل نام آن وارد شده دکمه حذف فشار داده می شود .
4-زبان فرمان : که در آن ، کاربر فرمان خاصی را صادر می کند و به سیستم می گوید چه عملی را انجام دهد. برای حذف فایل ، کاربر باید دستور حذف را صادر کرد ، نام فایل را به عنوان پارامتر
ذکر کند.
5- زبان طبیعی : که در آن ، کاربر فرمانی را به زبان طبیعی صادر می کند . برای حذف فایل ، به زبان طبیعی به آن دستور می دهد: فایل x را حذف کن .

  تحقیق رایگان مهدی حمیدی شیرازی word دارای 4 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق رایگان مهدی حمیدی شیرازی word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق رایگان مهدی حمیدی شیرازی word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن تحقیق رایگان مهدی حمیدی شیرازی word :

مهدی حمیدی شیرازی فرزند سید حسن ثقه الاسلام از شاعران نامور و پرکار معاصر به سال در شیراز زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شیراز و دوره دانشگاه را تا مرحله اخذ دکترای زبان و ادبیات فارسی در تهران گذرانید. شعر گفتن را از حدود سال شروع کرد. در دهه اول حیات شاعرانه حمیدی در عوالم عاطفی و رویاهای ایام جوانی گذشت بنابراین موضوع شعرش عموماْ عشق و غزل بود. در سه مجموعه پرشور و عاطفی وی یعنی شکوفه ها، پس از یک سال و اشک معشوق تمایل روشنی به سبک خراسانی نشان داده است.
پس از سال تدریجاْ گرایشی اساسی به مضامین اجتماعی و وطنی و تاریخی پیدا کرد که حاصل آن پختگی و استواری شعر و استقلال زبان بود. از دفترهای شعر این دوره از کار و شاعری حمیدی، مجموعه سالها سیاه بیشتر حاوی اشعار وطنی، سیاسی و انتقادی و طلسم شکسته شامل اشعار پر مغز وی است که در شیوه های نو و سرانجام زمزمه بهشت مراحل برتری از پختگی شعر وی را نشان می دهد و او را از استادان شعر در روزگار خود معرفی می کند.
آثار و تالیفات
حمیدی علاوه بر مجموعه های شعرش در زمینه های دیگر ادبی نیز صاحب تالیفاتی بود. مهمترین کتاب او مجموعه سه جلدی دریای گوهر است که حاوی بهترین آثار نویسندگان، مترجمان و شاعران معارصر است. دو کتاب دیگر او، عروض حمیدی و فنون شعر و کالبدهای پولادین آن گویای آشنایی وی به مباحث فنی ادبی است. از نوشته های منثور حمیدی مجموعه های سبکسریهای قلم، عشق در بدر (در سه جلد)، شاعر در آسمان و فرشتگان در زمین به چاپ رسیده است. حمیدی سالها در دانشگاه تهران به تدریس زبان و ادبیات فارسی مشغول بود. سرانجام در سال در تهران وفات کرد و در حافظیه شیراز به خاک سپرده شد.
سبک شعری حمیدی به ناصر خسرو متمایل ولی از دشواریها و بداوتهای شعر وی فارغ است. زبانش نرمتر و لطیفتر است و شعرش البته در مایه های دیگر. بزرگانی از سبک عراقی مثل نظامی هم بر شعر و اندیشه او تاثیر داشته اند. در مجموع، بر شعر حمیدی رنگ غنایی چیریگی دارد و، پس از آن، مضمونهای اجتماعی و وطنی در آن جلوه گرند.
حمیدی به نیما و شیوه نیمایی علاقه ای نداشت و میان او و طرفداران نیما اختلاف نظر شدید بود، و در همان زمان حیاتش از طرفداران نیما بسیار سرزنشها دید.* غیر از قالبهای قصیده، غزل و قطعه، حمیدی مثل بسیاری دیگر از معاصران خود و از آن جمله شاعر بلند آوازه همشهریش فریدون توللی به دو بیتیهای پیوسته علاقه بیشتری نشان می داد. یکی از قطعات بسیار مشهور وطنی او که در همین قالب دو بیتی پیوسته سروده شده قطعه « در امواج سند» است که در آن خاطره شکوهمند دلاوریهای جلال الدین خوارزمشاه در برابر سپاهیان ویرانگر مغول به زبانی روشن و پر احساس تصویر شده استو به عنوان نمونه شعر وی چند بند از آغاز این منظومه را به نقل از کتاب زمزمه بهشت در این می آوریم:
در امواج سند
به مغرب سینه مالان قرص خورشید
نهان می گشت پشت کوهساران
فرو می ریخت گرد زعفران رنگ

  طرح(کارآفرینی) طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت word دارای 13 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد طرح(کارآفرینی) طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی طرح(کارآفرینی) طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن طرح(کارآفرینی) طرح توجیهی خدمات رایانه و مشاوره مدیریت word :

تداوم حیات هر بنگاه اقتصادی ، در وهله اول به توانایی آن نهاد در رقابت با رقبای داخلی و بین‌المللی وابسته است. کسب این توانایی نیز به نوبه خود نیازمند ایجاد مزیت های رقابتی برای سازمان می‌باشد. یکی از متداول ترین روش‌های حصول این هدف ، افزایش بهره‌وری در امور محوله و به تبع آن کاهش اتلاف ها ( و هزینه‌ها ) است. به این منظور بسیاری از نهادهای اقتصادی در سراسر جهان به سمت استقرار بهترین روش انجام کار در سازمان خود پیش می‌روند. در این میان استفاده از سیستم‌های مکانیــزه انجام امور یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیش روی این سازمان ها است.
در فضای اقتصاد جهانی ، مدیران سازمان های پیشرو با استفاده از مشاوران خبره و صرف هزینه‌های استقرار روشهای نوین و مکانیزه انجام امور به سازمان فرصت می‌دهند تا رقبا را از صحنه بیرون رانده و سهم بیشتری از بازار را در اختیار گیرند.
با توجه به افزایش روزافزون رقابت در بازار کلیه کالاها و خدمات در بازار داخلی و جهانی ، اهمیت مشاوران توانمندی که بتوانند سازمانها را به اهرم های نوین مدیریتی مجهز نمایند بیش از پیش آشکار می‌گردد. این موسسات مشاوره ای نیز علاوه بر اینکه با ارائه خدمات خود می‌توانند کشور را به سوی خوداتکایی بیشتر و نیز کسب درآمدهای غیر نفتی رهنمون گردند با ایجاد اشتغال برای افراد تحصیلکرده ( خصوصا در رشته های مهندسی کامپیوتر، مهندسی صنایع ، حسابداری ، مدیریت و ... ) گامی در جهت رفع معضل بیکاری این طبقه بردارند، ضمن اینکه در انجام این گونه فعالیت ها – خصوصا در بخش طراحی و نرم افزار – می‌توان از تخصص بانوان تحصیلکرده استفاده کرد.






سرمایه گذاری مورد نیاز طرح


الف – سرمایه ثابت


1- مکان مورد نیاز طرح ، شامل یک باب ساختمان با کاربری اداری به مساحت تقریبی 50 متر مربع می‌باشد که هزینه رهن کامل آن معادل 75 میلیون ریال برآورد می‌شود.


2- تجهیزات فنی :

ردیف شــرح تعداد هزینه واحد هزینه (میلیون ریال)
1
2
3
4
5
6
7 رایانه رومیزی
پرینتر لیزرجت سیاه و سفید
پرینتر اینک جت رنگی
سیستم تامین برق اضطراری (UPS)
ماشین حساب رومیزی
پلاتر
اسکنر 2
1
1
1
1
1
1 6
5
2
8
5/0
10
2 12
5
2
8
5/0
10
2
جمــــع 5/39

  مقاله در مورد خانواده و تربیت دینی فرزندان word دارای 28 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد خانواده و تربیت دینی فرزندان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد خانواده و تربیت دینی فرزندان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد خانواده و تربیت دینی فرزندان word :

خانواده و تربیت دینی فرزندان
نظام تربیتی اسلام
اسلام دینی است که برای کلیه شئون زندگی پیرامون خوئ برنامه های منظم و تدوین شده دارد و بر پیرامون آن است که با شناخت این برنامه ها و عمل به آن سعادت و کمال نهایی خود را بدست آورند اسلام دین تعلم و تربیت است، در اولین آیاتی که بر نبی اکرم (ص) نازل شده است امر به خواندن می کند، آنها به اسم کس که رب و پروردگار انسان است. اما انچه که مایه تاسف است

این است که بین ما و فرهنگ غنی اسلام فاصله انداخته بودند و باورمان شده بود که همه چیز، حتی راه تعلیم و تربیت انسان ها را نیز باید از بیگانگان نا آشنا با اسلام و یا به عبارت صحیح تر از دشمنان اسلام فرا بگیریم و فراموش کرده

بودیم که قرآن به مسلمانان دستورالعمل صادر می کند و از پیروی غیر مسلمان نهی می کند که:
‚ ای اهل ایمان یهود و نصاری را به دوستی نگیرید، اینان بعضی دوست بعضی دیگرند‍، و هر که از شما که اهل ایمان هستند، به آنها دوستی کند، از آنان خواهد بود، و خداوند گروه ستمکار را هدایت نمی کند“
غفلت مسلمانان
آری ما مسلمانان در اثر نفوذ ارزشهای غلط غربی، از فرهنگ اصیل خود روی افتاده بودیم و اجازه می دادیم ما را تحقیر کنند و میراثهای فرهنگی ما را حقیر و ناچیز بشمارند و حتی اجازه می دادیم علاوه بر غارت ثروت و اموالمان برای القای ارزشهای غلط را بدون محابا بگویند و بنویسند که اسلام در جوهر و اساس خود با علم و فلسفه دشمنی دارد. و یا اینکه برای ما مسلمانان هرگز مقدور نیست که از نظر فکری و علمی و فنی به پای غرب برسیم مگر اینکه از فرق سرتا ناخن پاخونگی شویم.

چهار اصل در تربیت اسلام
قبل از اینکه ویژگی های نظام تربیتی اسلام را بر شماریم توجه به نکات زیر به عنوان چند اصل برای شناخت بیشتر تعلیم و تربیت اسلامی بسیار ضروری است:
1- تعلیم و تربیت اسلامی قدرت و توانایی آن را دارد که به مسایل و مشکلات جامعه مسلمانان و یا امت اسلا می پاسخ گوید و مناسب ترین نظامی است که می تواند سعادت دنیا و آخرت همه جوامع اسلامی را تامین و تضمین کند. همچنین بر پایه تعلیمات قرآن و دیگر منابع اسلامی.
2- تعلیم و تربیت اسلام بر پایه ایمان و اعتقاد خالص به خدای بزرگ و تعلیمات حیات بخش ثرآن کریم استوار است. منابع و مراجع اصلی این نظام نیز همان منابع چهارگانه احکام فقهی یعنی ‚ کتاب، سنت، عقل و اجماع است.

3- تعلیم و ترییت الامی نظامی گسترده و فراگیر است و یکی از وظایف دولت جمهوری اسلامی باید این باشد که بر هیچ احدیاجازه تدهد که راهی جزء تحکیم مبانی اسلام بپوید. اصل چهار قانون اساس جمهوری اسلامی ایران بدون کمترین ابهامی ناظر بدین مطلب است و هر آنچه را که بر موازین اسلامی مبتنی نباشد بی اعتبار می کند.

4- در تعلیم و تربیت اسلامی روش و طرز مدیریت و به طور کلی سیاست های اجرایی در واقع تابع و با متغیری هستند از غایات و هدف ها و این بدان معنی است که هدف های تربیتی را جز از طریق بکار گرفتن شیوه های اسلامی سره و خالص نمی توان از مرحله فرض و اندیشه بر مرحله تحقیق و عینیت درآورد به عبارت دیگر تعلیم و تربیت اسلامی به هیچ وجه از نظام اسلامی حدا و منفک نیست و برای تحقیق هدف های تعلیم و تربیت اسلامی باید به روشهای تربیتی اسلامی از یک سو و شیوه های مدیریت اسلامی از سوی دیگر روی آورد.

ویژگی های نظام تربیتی اسلام
تعلیم و تربیت اسلامی انسان را از مرزهای تنگ ماده پرستی و طبیعت کرایی فراتر میبرد و به سوی خداوند بزرگ می کشاند و توحید را به عنوان فلسفه جهان بینی و معاد را به عنوان فلسفه زندگی مطرح می سازد و عقل و علم را ملاک یافتن حقیقت و ضابطه رستگاری تلقی می کند و بر دو اصل تزکیه و تعلیم تکیه دارد. تعلیم و تربیت اسلامی دارای جنبه های الهی- هدایتی، پویایی، عقلانی و همگانی بوده است. که به هر یک از آنها اشاده خواهد شد. اسلام به تربیت و فطرت نوع بشر توجه همه جانبه دارد و در تربیت او را از هیچ چیزی غفلت ننموده، جسم و عقل و روان انسان را تربیت می کند و همه فعالیتهای انسان را در زندگی معنوی و حیات مادی وی شامل می شود و اصلت را به تربیت می دهد و تعلیم و آموزش را وسیله و مقدمه آن می داند.
اول: تربیت اسلامی جامع است. این جامعیت از این نظر است که شامل جسم و روح و فرد و جمع و دنیا و آخرت می شود. اسلام روان انسان را با پیوند بین انسان و خدا پرورش می دهد و برای ایجاد این پیوند لذت بخش:

1- حساسیت و درک قلب انسان را تحریک می کند تا با مشاهده قدرت خلاقه خداوندی در عالم وجود پیوسته قدرت مطلق و بی نهایت او را احساس می کند. ‚ ان الله علی کل شیء قدیر“
2- انسان را به این حقیقت حساس متوجه می سازد که خداوند متعال پیوسته مراقب حال اوست. ‚ ان الله کان علیکم رقیبا“ یعنی ‚ بدرستی که خداوند مراقب و محافظ شما است و بر کلیه اموری که از شما سر می زند ناظر و شاهد است.

3- در نتیجه علم و آکاهی ، خوف و خشیت از خدا را در دل انسان بیدار می کند و یاد آوری می کند که هر چه علم و دانش افزودن یابد بر ترس و خشیت او از خدای سبحان افزوده می شود. کس که عالمند و خدای سبحان می شناسند از خدا خشیت و ترس دارند و نتیجه این ترس، خشوع و خضوع در مقابل خداوند است.
4- شدید ترین محبت را دل انسان بر می انگیزد: و الذین امنو اشد حبا الله

‚ آنهایی که با تمام وجود بر خدای سبحان ایمان آورند شدید ترین محبت ها را نسبت به خدا دارند و برای جلب رضای او تلاش می کنند و در تمام لحظات خود می خواهد که پروردگارا با کارهای که رضایت او را جلب می کند از خود خشنود تر دانند.
5- در انسان چنان روح تسلیم ایجاد می کند که در مقابل سهنگین ترین حوادث خم بر ابرو نمی آورد و با تمام وجودش استغاثه کند.
دوم- تربیت اسلامی عبادت است.
قرآن کریم یکی از اهداف آفرینش را عبادت می داند. دلیل این امر آیه شریفه و ما خلفت الجن و الانس الا لیعبدون. یعنی ‚ جن و انس را نیافریدیم مگر برای عبادت خودم“ و می دانم که خدای تبارک .و تعالی نه تنها به عبادت عابدین بلکه حتی به خودش نیاز است و این عبادت تنها وسیله راهی است که انسان را به مقصد نهایی که کمال اوست می رساند و نماز که بزرکترین وسیله یاد او است یکی از عبادات قرار داده است. عبادت زمانی ارزش خود را بروز می دهد که به صورت راه ورسم زندگی در آید و ارزش واقعی آن زمانی است که شیوه رفتار و رکدار و تفکر و همه شئون زندگی انسان را فرا بگیرد و به پیوند عمیق بین قلب انسان را تامین می کند بنحویکه در هر حال با خدا مرتبط باشد وداد و ستدش با خدا بازگشت و رجوعش به خدا و در تمام لحظات زندگیش بیاد خدا باشد.
سوم: تربیت اسلامی هماهنگ با فطرت انسان است.
تربیت اسلامی با طبیعت آدمی و نیاز های او رشد و تکامل او سازگار است این تربیت هم نیاز های معنوی انسان را تامین می کند و هم نیاز های اجتماعی و هم نیاز های عقلانی او را هم

احساسات و عواطف را تحریک می کند و هم میل به کنجکاوی و حقیقت جویی نسان را ارضاء می نماید. و برای سلامت جسم و روان خود و جامعه دستورات جاویدان دارد که این دستورات در کلیه شئون زندگی با فطرت خداجویانه و پرسشگر او هماهنگی دارد.
چهارم: تربیت اسلامی متکی بر علم و یقین است.
بسیار اتفاق می افتد که انسانها اغلب کارهای خود را بر اساس اطلاعاتی که دارند و بر مبنای حدی و گمان تنظیم و احرا می کنند، و چه بسا در مواردی که ا علم و اطلاع کافی برخوردار

نیستند، نتایجچ نا مطلوبی بدست می آورند. مکتب تربیتی اسلام که سازندگی انسانها را بر عهده دارد، اساس کار خود را بر علم و یقین می گذارد و از پیروی و تبعیت از هر آنچه که خود نسبت به ان علم ندارد،
الف) عین الیقین، و آن زمانی است که آتش بر عینه می بیند که وجود دارد
ب) علم الیقین، و‌ آن زمانی است که انسان از وجود معلول به علت پی می برد مثلا با وجود دود می فهمد که آتش وجود دارد.
ج) حق الیقین، و آن زمانی است که انسان سوزاندن اتش را لمس می کند وقتی تربیت بر مبنای علم و یقین باشد از آنچه محقق شده و ثمر بخش بودن آن حتمی است استفاده می ود و بدین ترتیب فرضیات و نظریاتی که هنوز جنبه علمی نداشته و به حقیقت و قطعیت نرسیده باشند در تربیت اسلامی جایز نخواهد بود.
پنج: تربیت اسلامی بر تزکیه و تعلیم تکیه دارد.
در این باره نیز قبلا نیز مختصری اشاره ای کرده ایم و توضیح مطلب این است که اسلام تزکیه نفس و آراستگی اخلاق را مقدم بر تعلیم می شمارد و رستگاری انسان را نتیجه تزکیه نفس از آلودگی های اخلاق می شناسد و هدف بعثت را همین را همین نیز قرار داده است و یکی از مواردی که خداوند متعال منت و بخشش خود را بر بندگان یادآوری می کند همین مورد است.
خصوصیات تربیت الهی
تربیت الهی خصوصیاتی است که باید از قرآن مجید و اخبار و احادیث و. سیره معصومین و آنچه از آن بزرگان بما رسیده است کشف کنیم و دریابیم بعضی از این خصویات بقرار زیر هستند.

1- تربیت الهی از کمال مطلق برخوردار است و نه تنها همه ابعاد وجود انسان را در نظر دارد بلکه از جامعت نیز برخوردار است و تحت تاثیر شرایط زمانی و مکانی همچنین و زیر نفوذ عوامل فشار قرار نمی گیرند.
2- تربیت الهی با فطرت انسان سازگاری دارد.
3- تربیت الهی حیات انسان را به فاصله انعقاد نطفه و مرگ محدود نمی سازد بلکه حیات انسان را به اتصال به مبدا اعلاء و از او بدون و به سوی او در حرکت بودن جاودانگی می بخشد.
4- تربیت الهی انسان را در جهت سعادت ابدی سوق می دهد. یعنی نه تنها او را در این دنیا به فضایل معنوی و اخلاقی می آراید و او به صورت فردی کمال جو، دانش دوست، با تقوا، ایثارگر و عدالت خواه در می آورد، بلکه با ارتباط دادن فرد به مبدا هستی و سوق دادن او به سوی این مبدا سعادت او را تامین می کند.
هدایت چیست؟

می توان گفت که همه مسلمانان با مفهوم کلی هدایت آشنا هستند. یکی ا چیزهایی که ما مسلمانان در هر روز حداقل بار با حضور قلب کامل و با کلمات آسمانی از خدای تبارک و تعالی درخواست می کنیم ایت است که اهدنا الصراط المستقیم یعنی ‚ پروردگارا ما را به راه راست هدایت فرما“ هدایت یکی از سنت های پر ارزش الهی است و عبارت است از دلالت و نشان دادن هدف به وسیله نشان دادن راه، که این خود یک نحورساندن به هدف است و کار خدا است. و همه جهانیان امکان قلمرو هدایت الهی می باشد و همه محتاج هدایت الهی است زیرا وقتی هستی چیزی از خودش نباشد و در اصل هستی خود مبدا هستی بخش محتاج باشد، ناگذیر در هدایت نیز به او نیازمند خواهد بود.

الف) هدایت تکوینی
هدایت تکوینی عبارت است از به جریان انداختن اجزا و روابط تکوینی طبیعت و انسان در مجرای قانونی خود و این هدایت نظم دقیق حاکم بر جهان هستی اثبات می نماید. در هدایت تکوینی پروردگار متعال نیروهای علمی انسان را از بینش خاص و نیروهای علمی او را از کشش مخصوص برخوردار می فرماید که فهم و مشاهده معارف الهی و پیمودن راه و نیل به هدف نهایت بر وفق مراد او حاصل شود. متعلق هدایت تکوینی، فعل خود هادی، یعنی خدای متعال است. لذا هیچگونه

تخلفی در آن راه ندارد. تمام موجودات اعم از جماد و نبات و حیوان و گیاه از نعمت هدایت تکوینی خدا بهره مند هستند. قرآن مجید از قول حضرت موسی در مقابل سوال فرعون که از رب موسی و برادرش می پرسد اینطور پاسخ می دهد:
قل ربنا الذی اعظی کل شی خلقه ثم هدی یعنی«پروردگار ما آن خدایی است که به هر چیز که از نعمت بهره مندش فرمود، نعمت هدایت را نیز بر او ارزانی داشت.»
ب) هدایت تشریعی

هدایت تشریعی عبارتست از آن دستورات خداوندی که انسانها با پیروی از آنها می توانند به رشد و کمال خود برسند با هدایت تشریعی خداوند قانون سعادت بخش را در اختیار مردم می گذارد و با امر به فضایل و نهی از رذایل آگاه می کند که با اراده و اختیار خویش راهی را انتخاب کند که به پایان آن که سعادت خواهد بود متعلق به آسانی برسد، در هدایت تشریعی فعل مهتدی یعنی انسان است که با استفاده از اراده و اختیار خویش از او سر می زند و موفقیت با شکست او در این امر به نحوه استفاده از دستورات الهی و راهنمایی های او پیوستگی خواهد داشت.
هدایت تشریعی را پیامبران از جانب خدای سبحان انجام می دهند قرآن مجید کتاب هدایت است عموما و برای یقین خصوصا کما اینکه می فرماید: ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین یعنی” این کتاب بی هیچ ریب و تردید، راهنمای پرهیزگاران است.”
شرایط هدایت
1- ایمان: اولین شرط برای استفاده از نعمت خدای سبحان مومن بودن به آن است.
2- بازگشت به خدا: انسانی که به غفلت از راه خدا منحرف شود و یا به اشتباه در راه شقاوت قدم گذارد. هر گاه متوجه شود توبه اش را می پذیرد.
3- جهاد در راه خدا: آنانکه در راه خدا تلاش و کوشش می کنند قطعا به راه های خودشان راهنمایی می شوند.

4- اعتصام به خداوند: کس که دل از اغیار بپردازد و آن را با کمال خلوص بر او بندد و با اعتقاد و اعتماد بر او تمسک جوید، از نعمت هدایت و سعادت بهره مند می شود.
نقش هدایت در تعلیم و تربیت
مفهوم هدایت در تعلیم و تربیت ارزش ویژه ای دارد. گاهی تعلیم و تربیت و هدایت دو مفهوم مترادف تلقی می شوند و هدف از تعلیم و تربیت انسان ها همان هدایت فرد و جامعه دانسته می ش

ود. در واقع هدایت انسان در مسیر کمال شایسته او رسالت اساسی تعلیم و تربیت محسوب می شود.
“هدایت” در امر راهنمایی و مشاوره مفهومی گسترده تر دارد و نمی توان آن را امر کردن یا دستور دادن و همچنین توصیه کردن و موعظه نمودن و یا تلقین و تحمیل نظر به فرد دیگر دانست. در امر هدایت راهنما باید با استفاده از تکنیکهای مختلف راهنمایی شونده را به امکانات و توانایی های خود واقف سازد و او متوجه سازد که مسایل و مشکلات و موضوعاتی که برای او مهم هستند و در زندگی او نقشی را ایفا می کنند بشناسد و با استفاده از توانایی های بالقوه خود برای حل مسایل و مشکلاتش بهترین تصمیم را بگیرد. و امر هدایت در جریان تعلیم و تربیت جنبه های مختلف رشد شخصیت از جمله جنبه عقلانی، جنبه اجتماعی، جنبه عاطفی و جنبه بودن از همه مهمتر جنبه ایمانی او را در بر
می گیرد.
معصومین و عقل
در نظام تربیتی اسلام یکی از مهمترین نیروهای انسانی و بزرگترین نعمت خدادادی عقل است پیامبر گرامی اسلام و سایر پیشوایان معصوم این مکتب تربیتی که نمونه و مظهر محبت و عطوفت و برادری و برابر و عدالت و از خود گذشتگی و تقوا و مبارزه و جهاد در راه حق هستند از نظر عقل نیز همه جزء خردمندان بزرگ جهان محسوب می شوند و جبهه عقلانی در اعتقادات، توصیه ها و مبارزات آنها و همچنین در آموزش ایشان به روشنی دیده می شود.
اهمیت عقل

تکیه بر عقل و تایید عقلانی از ویژگی های تربیت اسلامی است و مسلمانان باید اصول و مبانی اعتقادات خود را از طریق عقل بپذیرد. دین مبین اسلام نظامی پویاست و یکی از دلایل پویایی آن این است که با صراحت از پیروان خود می خواهد که در پذیرش مبانی مکتب به تقلید و پیروی کورکورانه تسلیم نشوند و اندیشه و عقل را بکار گیرند.
اسلام مکتبی است که بر مبانی عقلانی مبتنی است و اهمیت عقل را در زمینه های مختلف مورد تایید قرار می دهد. بعضی از آیات و احادیثی که اهمیت عقل را مورد تاکید قرار
می دهند به شرح زیر است:
عقل و غنا

آیات و احادیث زیادی وجود دارد که هم پرورش عقل و خرد و هم استفاده از آن را در تربیت اسلامی و خودسازی انسانها مورد تاکید قرار می دهد و همچنین کسانی را که عقل خود را بکار نمی بندند و در معرض گمراهی و پلیدی ها قرار می گیرند، مورد سرزنش قرار می دهد و معرفی شدن گوش و چشم و قلب و سایر اعضای وجود انسان در مقابل خدای تبارک و تعالی و امر به اندیشه و تعقل و اذکر به اولی الباب در قرآن همه بر قابل اعتنا بودن این امر دلالت دارند و نهج البلاغه از قول مولای متقیان حضرت علی(ع) عقل را سرآمد بی نیازی ها و بی عقل را بزرگترین فقر معرفی فرموده است:
لازم به یادآوری است که آن نظام تربیتی که در انسان سازی به این تکیه بیشتری داشته باشد، بهتر خواهد توانست انسانها را در راه پیشرفت و تکامل خود مددکار باشد زیرا انسان موجودی است که با استفاده از این نیروی خدادادی:
1- امور و کارهای مربوط به خود را میشناسد.
2- مشکلات و مسائل خود را تشخیص می دهد.
3- چگونگی مناسبات و روابط خود را با دیگران تنظیم می نماید.
4- موانع و سدهایی را که در مسیر رشد و کمال او به وجود می آیند از پیش پا بر
می دارد.
5- با تجزیه و تحلیل امور بهترین و کم زحمت ترین راه و روش و اسباب را برای رسیدن به کمال مطلوب خود به کار می گیرد.
معنی عقل و رابطه آن با دین
می گویند واژه عقل و عقال است و عقال به زانو بند شتر گفته می شود و از این جهت عقل نامیده شده است که بر سرکشی غرایز و هوسها بند می نهد.
در مورد حقیقت عقل و اینکه آیا قوه ای است که در انسان پدید می آید و یا حقیقتی است مجرد از ماده که در خارج از انسان وجود دارد و از آن حقیقت پرتوی بر انسان

می تابد سخن بسیار گفته شده است. حقیقت آن هر چه باشد این نکته مسلم است که با استفاده از این موهبت الهی است که انسان می تواند زندگی خود را دریابد و بدان نظم و ترتیب دهد و رابطه امور را کشف کند و از مقدمات به نتیجه پی ببرد. تفکر و سنجش و تشخیص میان نیک و بد از اعمال عقل می باشند.
برخورد مسلمانان با مکتب اصالت عقل
مسلمانان به عقل و فلسفه یونان روی خوش نشان دادند و تا حدی افراط هم کردند تا آنجا که با فرهنگ های بیگانه بخصوص با فلسفه یونان آشنا شدند و آن را وسیله دفاع از دین خود قرار دادند و عقل را تنها سرچشمه معرفت قرار داده و راه خداشناسیش شناختند و به افراط و دوری از حق گرفتار آمدند و باعث پیدایش فرق گوناگون شدند. در این میان معتزله(پیروان و اثل بن عطا) بیش از دیگران عاشق عقل شدند و کوشیدند برتری و فطری بودن عقل را از نظر دینی امری مسلم جلوه دهند و سپس با استفاده از استدلال های عقلانی سخنان خویش را استوار سازند.
عقاید معتزله در دوران خلافت عباسی از زمان مامون تا متوکل مورد تایید رسمی دولت قرار گرفت و عنوان«مذهب رسمی خلافت اسلامی» را یافت و مامون خلیفه عباسی پذیرفت که هر کس جز این معتقد باشد، مشرک و از دین اسلام برکنار است.
به دنبال این سختگیریها کوششهایی آغاز شد تا آنجا که عده ای به پیکار با فلسفه برخاسته و فلسفه را عنصری بیگانه و غیرقابل هضم و موجب تفرقه در جهان اسلام شمردند.
واقعیت چیست؟
واقعیت این است که عقل ملکه ای است از ملکات وجودی انسان که مانند ملکات دیگر او، در عین قوت از نیروی محدودی برخوردار است. عقل می تواند چیزهایی را بشناسد ولی از شناختن خیلی چیزها نیز عاجز و ناتوان است. و اگر چه راهنمای بشر و چراغ هدایت انسانها است، ولی از جهات متعدد نارسا و کوتاه است. همچنانکه در بخشهای پیشین این نوشته نیز ملاحظه فرمودید، از نظر اسلام عقل یکی از بزرگترین نیروها و
نعمت های خدادادی انسان است و بقدری از ارزش برخوردار است که آن را اساس دین دانسته و فاقد آن را فاقد تکلیف معرفی فرموده اند و فقها و کارشناسان اسلامی در این اصل اتفاق نظر دارند که کلیات اصول عقاید بایستی به استدلال عقلی مستند شود و آیات شریفه قرآن همچنانکه ذکرش گذشت- عقل را یکی از پدیده های ممیز انسان معرفی
می کند.

انسان در مجموعه عالم هستی، پیچیده ترین موجود روی زمین است و شناخت ابعاد وجودی او از دیرباز فکر بشر را به خود مشغول داشته است. انسان، موجودی دو ساحتی است و تعالیم ادیان الهی و آثار ارباب معرفت بر دو بعدی بودن این موجود صحه گذاشته اند در مقایسه این دو بعد، اهل نظر برآنند که بخش اصلی وجود این مخلوق را روح یا ذهن و اندیشه او تشکیل می دهد.

  مقاله در مورد سخنی کوتاه در حقوق بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام word دارای 18 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد سخنی کوتاه در حقوق بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد سخنی کوتاه در حقوق بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد سخنی کوتاه در حقوق بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام word :

سخنی کوتاه در حقوق بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام

در مورد بیماران ، مجروحان و معلولان از نظر اسلام حقوق و تکلیفی وجود ندارد که در زیر به اختصار در چند بخشبه برخی از آنها اشاره میشود :
مقدمه – باید دانست : که گرچه ممکن است از نظر اجر و پاداش اخروی یا از نظر احساسات و عواطف انسانی میان بعضی از مجروحان و معلولان مثلاً مجروحان و معلولان احساسات و عواطف انسانی میان بعضی از مجروحان و معلولان جنگی با مجروحان و معلولان دیگر تفاوت فاحشی وجود داشته باشد . چرا که هدف حرکت آنان هدفی است معنوی و مقدس ، برای حفظ و بقاء اسلام و کشور اسلامی جنگیدهاند .

اما اینان بر فرض که دارای حرکت صحیحی باشند غالباً هدف آنها هدفی است شخصی و خصوصی لیکن چون بحث ما در جهت حقوقی مسأله است از این جمکنمپهت که از اطلاقات ادله بدست میآید ، هیچگونه تفاوتی بین انواع مختلف مجروح و معلول وجود ندارد . آری چنانچه شخص در اثر سوء اختیار خود حرکتی نادرست را برگزیند که منشأ جراحت یا معلولیت او شود چه بسا چنین جراحت و معلولیتی به حکم «الامتناع بالاختیار لاینا فیالاختیار » دارای آثار متفاوتی باشد ، مگر این که بعداً نادم شده و به اصطلاح توبه کرده باشد .

و نیز اشاره به این نکته مناسب است که درست است که مریض یا مجروح و معلول خود از نظر اسلام دارای وظائفی است اخلاقی مثلاً وظیفه دارد نزد غیر خداوند شکایت نبرد ، تحمل و صبر داشته باشد لیکن این وظائف منافات ندارد با اینکه دیگران مبذول دارند و به هیچوجه از آن غفلت ننمایند و همین است معنی حق مریض ، مجروح و معلول به گردن دیگران بدیهی است این وظیفه تکلیفی است کفائی چنانچه من به الکفایه به آن اقدام کند تکلیف از گردن دیگران ساقط خواهد شد . پس از ذکر این مقدمه سخن خود را در چند بخش دنبال میکنیم .

نخست – در مجروحان و معلولان جنگی :
پیداست که طبیعت جنگ کشته شدنها ، مجروحیتها و معلولیتها به همراه دارد نمونههای بسیاری از آنرا میتوان در جریان تاریخ مشاهده نمود . غرض اینجانب در اینجا تنها ذکر یکی دو نمونه است که در قرآن کریم به آن اشاره شد :
پس از آن که در جنگ بدر گروهی از بزرگان قریش کشته و اسیر شدند سران این قوم همداستان شدند که لشگری برای جنگ با مسلمین گسیل دارند تا خون کشتگان خود از محمد (ص) و یاران او بستانند ، خبر این حرکت را عباس عموی پیامبر (ص) بوسیله نامهای یه وی برسانید . منافقان و یهود هم که از این داستان آگاه شده بودند به شایعه پراکنی و تحریک و تشویش مردم پرداختند لذا

این خبر در مدینه انتشار یافت . بارایزنی گروهی از اصحاب ، پیامبر (ص) تصمیم به حرکت گرفت و با هزار نفر از یاران خود از مدینه بیرون آمد هنوز به منطقه احد نرسیده بودند حدود یک سوم از آنان به تحریک عبدالله ابن ابی رئیس منافقان به استناد این که رسول خدا (ص) سخن او را نشنیده گرفته است به مدینع بازگشتند ، پس از تنظیم سپاه رسوالالله (ص) پنجاه نفر تیراندازرا بهسر کردگی عبدالله بن خیبر بر شکاف کوه عینین در احد گماشت و فرمود :

در اینجا بمانید و با تیراندازی خود دشمن را از ما دور کنید مبادا از پشت سر بر ما هجوم برند ، اگر ما کشته شدیم ما را یاری ندهید ، و اگر پیرور شدیم و به جمع غنائم پداختیم شما شرکت نکنید و در همینجا بمانید .
با شروع جنگ پرچمداران قریش یکی پس از دیگری همه بدست علی بن ابی طالب (ع) و حمزه عموی پیامبر (ص) و بعضی دیگر از یاران یامبر (ص) کشته شدند بطوری که اخربازنی بنام عمره دختر علقه پرچم را از زمین بلند کرد . مشکان پراکنده شدند و جنگجوبان قریش به سه هزار نفر رسیدند روبه گریز نهادند و به شکست سخت دچار آمدند، نزدیک بود جنگ احد هم مانند جنگ بدر به شکست قطعی دشمن انجامد اما دو چیز موجب دگرگونی مسأله شد :
یکی – همان دست گرفتن پرچم بوسیله عمره که دیگر بار مشرکان را پیرامون آن مجتمع س

اخت و دوباره به جنگ پرداختند .
دوم نافرمانی بیشتر تیراندازان مسلمین در شکاف کوه ، اینان که جنگ را پایان یافته تلقی میکردند برخلاف دستور پیامبر (ص) برای جمع غنائم شکاف کوه را رها کرده و به میدان جمع غنائم سرازیر شدند ، مشرکان برباقیمانده تیراندازان که عبدالله این خیبر بود با کتر از ده نفر حمله بردند و همه را به شهادت رساندند و بعد از آن بر مسلمانان تاختند و گروهی از بزرگان صحابه را کشتند و خود پیامبر (ص) را مجروح ساختند و حمزه عموی بزرگوار پیامبررا شهید و مثله نمودند و مصیبتهاب بسیاری برای مسلمانان ببار آوردند.
ابن اسحاق میگوید : شصت آیه از سوره آل عمران درباره جنگ احد نزول یافته که برخی از این

آیات به مجروحان این جنگ اختصاص دارد از جمله :
ان یمسسکم فرح مقدس مسالقوم قرح مثله و تلک الایام نداولها بین الناس و لیعلم الله الذین امنوا و یتخذ منکم شهداء و الله یجب الظالمین .
و لیمحص الذین امنوا و یمحق الکافرین (آل عمران /140و 141)
تفسیر :
خداوند پس از آنکه در آیه قبل فرموده است در اثر این ناملایت سست نشوید و غمگین مباشید ، شما چنانکه ایمان داشته باشید در موقعیت والا و بالاتری قرار دارید ، در این دو آیه فرموده است : اگر به شما جراحتی رسیده به مشرکان هم از جانب شما همانند جراحتی رسیده است ( یعنی در جنگ بدر ) سنت ما بر این قرار گرفته که روزگاران را دست بدست بدهیم ، یعنی همیشه روزگار به یک منوال نیست که همواره به نفع کسانی و به ضرر دیگران باشد ، بلکه گاهی جماعتی شکست می خورند و کشته و مجروح میدهند ( مثلاً مشرکان در جنگ بدر ) و گاهی جماعت دیگر ( مانند مسلمانان در جنگ احد ) علاوه بر این دلیل دیگر این که تا خداوند مؤمنان رذا بشناسد یعنی : ایمان مؤمنان روشن شود ، و از شما گواهانی بر افعال تحقق یافته بگیرد ( یا از شما شهیدانی بگیرد ) و خداوند ستمگران را دوست نمیدارد . و نیز ایمان مؤمنان از کفر و نفاق خالص گرداند و کافران را نابود سازد .
و آیه دیگر :
الذین استجاب الله و الرسول من بعد ما اصابهم القرح للذین احسنوا منهم و اتقوا اجر عظیم .
این آیه شریفه مربوط به غزوه دیگری است که پس از غزوه احد روی داد یعنی غزوه حمرء الاسد ، روز شنبه هفتم یا پانزدهم شوال سال سوم هجرت پس از آن که جنگ احد پایان یافت حضرت با اصحاب به مدینه بازگشتند . شب هنگام موقععی پیامبر (ص ) برای اداء نماز از منزل خارج میشد

به وی خبر دادند که در نزدیکی مدینه در منزلگاهی بنام ملل مشرکان اجتماع کرده و خواهان آنند که بازگشته و کار باقیمانده مسلمانان را یکسره کنند . رسول خدا (ص) با مشورت برخی از صحابه تصمین به حرکت و تعقیب دشمن گرفت بزرگان اصحاب زخمیان احدرا فرا خواندند تا دیگر باره به

جبهه حمراء الاسد بشتابند .
این افراد که همگی زخمی بودند و حتی بعضی نه ، ده ، 13 ا بیشتر زخم برداشته بودند با دعاء آن حضرت روانهمیدان شدند . رسول خدا (ص) سه نفر را به عنوان طلیعه فرستاد که به قول بعضی هر سه و بقول مشهور دو نفر از آنان در حمراء الاسد به دست مشرکان گرفتار و به شهات رسیدند . وی با اصحاب ایامی را در حمراء الاسد به دست مشرکان گرفتار و به شهادت رسیدند . وی با اصحاب ایامی را در حمراء الاسد گذراندند و شبها در پانصد محل آتش میافرئختند تا این که بالاخره بدون برخورد در روز جمعه به مدینه بازگشتند .
این آیه مکرمه گویای همین معنی است ، میفرماید : آنان که با این که در احد مجروح شده بودند خداوند و رسول را در رابطه با غزوهحمراء الاسد پاسخ مثبت دادند برای نیکوکاران و پرهیزگارانشان اجر بزرگی است .
دوم – اهمیت اعضاء و قوای انسان
نقش اعضاء و قوی اعم از ظاهری و باطنی در شخصیت انسان بر هیچکس پوشیده نیست ، در این باب آیات و روایات فراوانی وجود دارد که مناسب است به برخی اشاره شود :
خداوند در مورد کافران فرموده است : ختمالله علی قلوبهم و علی سمعهم و علی ابصارهم غشاوه .
انذار و عدم انذار در مورد کافران یکسان است ،خداوند بر دلها و نیروی شنوائی آنان مهر زده و برچشمهایشان پردهو پوشش است : یعنی : نه نیروی تعقل دارند و نه حس شنوائی و بینائی آنان حق را در مییابد .
و در مورد منافقان فرموده است :فیقلوبهم مرض فزادهم الله مرضاً .
دلهای آنان بیمار است خداوند بیماری آنان را بیفزاید و نیز فرموده است صمبکم عمی فهم لا یرجعون . کرو گنگ و کورند لذا بر نمیگردند .
و در مورد مشرکان فرموده است : و جعلنا علی قلوبهم ان یفقهوه و فی اذانهم و قراء.
بردلهایشان پردههائی که سد راه درک و تعقل و گوشهایشان سنگینی نهاده

ایم .
نظیر این آیات در قرآن کریم و هم در احادیث و اخبار فراوان است و چنانچه روشن است مقصود از قلب در آنها قلب صنوبری نیست مقصود مغز نیروی درک تعقل و یا نفس ناطقه است .
مناسب است در این باره به چند حدیث هم اشاره کنیم :
در اصول کافی از حضرت باقر (ع) نقل میکند که فرمود:
لما خلق الله العقل استنطقه قال له .أقبل فأقبل ثم قال له : أدلذفادبر ، ثم قال و عزتی و جلالی ما خلقت خلقاً هو حب الی منک و لا اکملتک الا فیمن احب اما انی ایاک انهی و ایاک أعاقب و ایاک أُثیب.
چون خداوند عقل را آفرید اورا به سخن آورد و بعد به او گفت : روی آور پس روی آورد

، سپس گفت : روی گردان پس روی گرداند ، بعد گفت : به عزت و جلالم هیچ آفریدهای را نیافریدم که از تو پیش من محبوبتر باشد ، و تو را کامل نکردم جز در وجود آنکس که او را دوست دارم ،آگاه باش من تو را امر میکنم و تو را نهی میکنم ، تو را عقاب میکنم و تو را ثواب میدهم .
و نیز آن حضرت میفرماید : انما یداق الله بالعباد فی الحساب یوم القیامه علی قدر ما آتاهم من العقول فیالدنیا تنها به اندازهای که خداوند به بندگان خود عقل داده در روز قیامت در حساب اعمالشان مداقه میکنند .
حضرت صادق (ع) از رسول خدا (ص) نقل میکند که فرمود : اذا بلغکم عن رجل 1ح1سن حال فانظروا فی حسن عقله فانما یجازی بعقله چنانچه شما را به حسن حالت کسی (در عبادت خبر دهند حسن عقل او را ملاحظه کنید ، خداوند به اندازه عقل پاداش میدهد حضرت موسی بن جعفر (ع) ضمن خبر مفصلی میفرماید:
یا هشام ان الله علی الناس حجتین حجه ظاهر و حجه باطنه فاالظاهر فالرسل و الانبیاء و الائمه (ع) و امالباطنه فالعقول .
بتحقیق خداوند برای احتجاج بر مردم و حجت قرار داد یکی – ظاهری و دیگری باطنی ، حجت ظاهری پیامبران و امامان اندوحجت باطنی خردها .
حضرت رضا (ع) میفرماید :صدیق کل امری عقله و عدوه جهله دوست هرکس عقل لو و دمن وی جهل او است . در این باب روایات بسیار دیگری وجود دارد که در اینجا به همین مقدار قناعت میکنیم .
سوم – از لحاظ روانی و معنوی بلا بیماری مجروحیت و معلولیت از چه و برای چیست چنانکه در مورد بلاها ، بیماریها ، مجروحیتها و معلولیتها تأثرات و أحیاناتأثیراتی مادی وجود دارد از نظر معنوی نیز وضع بر همین منوال است . برای بیماران اجر و پاداش و برای اعضاء بدن آثار و خواصی ذکر شده است که اکنون به برخی از آیات و روایات وارده اشاره می کنیم :
در قرآن آمده : ام حسبتم ان تدخلوا الجنه و لما یاتکم مثل الذین خلوا من قبلکم مستهم الباساء و الضراء و الزلوا حتی یقول الرسول و الذین امنوا معه متی نصرالله الا ان نصر الله قریب .
آیا اینطورپنداشتهاید که داخل بهشت میشوید در حالی که هنوز به شما مانند آنچه به گذشتگان رسیده نرسیده است به آنان بدبختی و ناراحتی رسید و چنان ناراحت و مضطرب شدند که پیامبر و مؤمنان میگفتند : یاری خداوند در کدام موقع است ؟ (به آنان گفته شد ) آگاه باشید یاری خداوند نزدیک است .
و نیز آمده : لتبلون فی اموالکم و انفسکم و لتسمعن من الذین اوتوالکتاب من قبلکم و من الذین اشرکوا اشرکوا اذی کثیراً و ان تصبروا تتقوا فان ذلک من عزم الامور .
مسلماً نسبت به مالها و جانهای خود آزمایش میشوید ، و از آنان که کتاب آسمانی داده شدند (یهود ) و نیز از آنان که مشرک شدند سخنان آزار دهنده فراوان خواهید شنید و اگر صبر کنید و تقوی پیشه گیرید (کاری شایسته کردید ) چه صبر و تقوی از کارهایی است که باید بر آن تصمیم بگیرید .

و لقد ارسلنا امم من قبلک فاخذنا هم بالباساً و الضراء لعلهم بتضرعون فلولا اذجاءهم باسنا تضرعوا و لکن قست قلوبهم و زین لهم الشیطان ما کانوا یعلمون فلما نسوا ما ذکروا به فتحنا علیهم ابواب کل شیء حتی اذا فرحوبما اوتوا أخذ ناهم بغنه فاذا هم مبلسون .
هر آینه به اممهائی که پیش از تو بودند پیامبرانی فرستادیم و آنها را در اثر نافرمانیها به سختی

و ناراحتی افکندیم شاید متنبه شوند . چرا در آن هنگام که عذاب ما به آنان رسید متنبه نشدند ؟ این بدانجهت بود که دل سخت بودند و شیطان عمل آنانرا برایشان آرایش داده بود . و چون آنچه به آنها یادآوری شده بود فراموش کردند درهای همه چیز را بر آنها گشودیم تا آن هنگام کهبه دادهها شاد شدند در این هنگام بناگهان آنانرا گرفتیم و ناگاه مأیوس شدند .
در روایات وارد شده : قال رسول الله (ص) : أن عظیم البلاء یکافابه عظیم الجزاء فأذا احب الله عبداً ابتلاهُ الله بعظیم البلاء فمن رضی عندالله الرضا و من سخط البلاء فله عندالله السخط.
پیامبر (ص) فرمود :بلای بزرگ به اجر بزرگ پاداش داده میشود . هرگاه بندهای مورد محبت خداوند باشد او را به بلای بزرگ گرفتار کند چنانچه خشنود باشد خداوند هم از او خشنود است و چنانچه خشمگین باشد خداوند هم از او خشمگین است .
حضرت باقر (ع) میفرماید : انما یتیلی المؤمن من فی الدنیا علی قدرینه مومن در نیا به اندازه دینش گرفتار میشود .
حضرت صادق (ع) میفرماید : انما المومن بمنزله کفه المیزان کلما زید قی ایمانه زید فی بلائه مؤمن به منزله کفه ترازوست هرچه ایمانش زیاد شود گرفتاریش زیاد میشود .
حضرت صادق (ع) میفرماید : ان فی الجنه منزله لا یبلغها عبدالابلا بتلاء فی جسده به تحقیق در بهشت منزلت و مقامی است که شخص جز با دچار شدن به ناملایمات به آن نمیرسد .
عبدالله بن بکبیر از آن حضرت میپرسد : المومن بالجذام و الرص و اشباه هذا آیا شخص با ایمان به جذام و برص مانند آن دچار میشود ؟ حضرت میفرماید : و هل کتب البلاء الاعلی المومن آیا جز بر مؤمن ابتلاء به بلا نوشته شده ؟
و نیز حضرت صادق (ع) میفرماید . ان فی کتاب علی (ع) : ان اشد الناس بلاء النبیون ، ثم الوصیون ، ثم الامثل و انما یبتلی المومن علی قدر اعماله الحسنه فمن صح دینه و حسن عمله اشتد بلاوه و ذلک ان الله عزو جل لم یجعل الدنیا ثواباً لمؤمن و لا عقوبه للکافر ومن سخف دینه و ضعف عمله قل بلاوه ان البلاء اسرع الی المومن التقی من المطر الی قرار الارض .
در کتاب علی (ع) آمده که در میان مردم سختترین بلا دیده پیامبراند سپس اوصیاء پیامبران و بعد بترتیب برگزیدگی و مؤمن منحصراً به اندازه کارهای خوب خود به گرفتاری دچار میشود ، کسی که دینش درست و عملش نیکوست گرفتاریش شدید است زیرا خدای عزوجل دنیا را برای ثواب مؤمن و عقوبت کافر نداده است و کسی که دینش سخیف و عملش ضعیف است گرفتاریش کم است به تحقیق شتاب بلاء بجانب شخص با ایمان پرهیزگار از شتاب باران به سمت آرامگاه زمین بیشتر است .
مجلسی – رحمه الله – از کتاب جامع الاحبار از پیامبر (ص) نقل می کند که فرمود : ان البلاء للظالم ادب ، وللمؤمن امتحان و الانبیاء درجه والاولیاء کرامه بلاء برای ظالم تنبیه و تادیب است و برای مؤمن آزمایش و برای پیامبران مقام و مرتبه و برای مقربان عزت و شرف .
احادیث در این باب بسیار است و ما به همین مقدار بسنده میکنیم :

چهارم – تأثیر بیماری و معلولیت در انجام وظائف و تکالیف شرعی
در رابطه با انجام یا عدم انجام تکالیف شرعی عادی شخص بیمار یا معلول تابع قانون خاصی نیست بلکه درباره آنها همان مقررات و قوانینی اجرا میشود که درباره سایر مکلفان اجرا میگردد .
توضیح – این که بطور کلی تکالیف مشروط است به شرادئطی که چنانچه یکی از این شرائط وجود نداشته باشد بهیقین تکلیفی که مشروط به آن شرط است وجود نخواهد داشت این شرائط بعضی عمومی است که اگر نسبت به هر تکلیفی وجود نداشته باشد آن تکلیف وجود نخواهد داشت مانن

د : بلوغ ، عقل ، قدرت و غیرها ، بعضی هم خصوصی است که اگر آن شرط وجود نداشته باشد خصوص تکلیفی که مشروط به آن شرط است به یقین موجود نخواهد بود ، مانند : وقت نسبت به وجوب نماز ، روزه . حج و غیرها و مانند : استطاعت شرعی نسبت به حج.
از این گذشته در مورد تکالیف و یا بطور کلی احکام دو نوع عنوان وجود دارد که یکی از آنها عنوان اولی و طبیعی عمل است و به همین جهت به آن عنوان اولی میگویند ، مانند :عنوان صلوه ، زکوه ،صوم ، حج ، خمر ،بیع و غیرها . بدیهی است این عناوین مثبت تکالیف است و آن تکالیف و احکام در صورتی ثابت است که آن عناوین تحقق داشته باشد . در مقابل این عناوین عنوانهای دیگری وجود دارد که به آنهاعناوین ثانویه گویند مانند :ضرر ، حرج ، اکراه ، اضطرار ، خطاء و نیسان و غیرها ، این عناوین بر عناوین اولیه عارض شده و احکام آنها را از بین میبرد و احیاناً اعمال را به احکام دیگری محکوم مینماید مانند : قتل خطائی .
بیمار و معلول از این قاعده مستثنی نمیباشند . یعنی :تکالیف آنها نیز عموماً مشروط به بلوغ ، عقل و قدرت و غیرها است . و در صورتی که این شرائط وجود نداشته باشد تکالیف نسبت به آنها وجود نخواهد داشت ، همینطور وجوب نماز و روزه آنها مشروط به وقت ، وجوب حج آنها مشروط به استطاعت است ، و هکذا . در مورد عناوین ثانویه هم وضه به همین منوال است یعنی : در صورتی که حکمی نسبت به آنها ضرری یا حرجی و امثال اینها باشد این حکم در مورد آنها نیز مرتفع خواهد بود و احیاناً به احکام دیگری محکوم خواهند شد .
آری در مورد بیمار و معلول اجراء برخی از احکام در رابطه با بیماری و معلولیت آنها همواره عسری و حرجی است این گونه احکام در مورد آنها وجود نخواهد داشت مثلاً : تکلیف به روزه یا قیام و یا سجود درنماز نسبت به برخی از معلولین .
و شاید همین مقصود شارع مقدس است که فرموده است :لیس علی الاعمی حرج و لاعلی الاعرج حرج و لا علی المریض حرج بر هیچکدام از کور ، لنگ و مریض حرجی نیست و هکذا اخباری که أحیاناً به این مضمون وارد شده است .
پنجم – حقوق اجتماعی و تکلیف افراد از جمله بیماران و معلولان نسبت به یکدیگر حق توانائی خاصی است که به نفع شخص یا حتی چیزی اعتبار شده و بر مبنای آن صاحب حق و یا کسی که بر آن ولایت و قیمومت داردمیتواند عملی را انجام دهد و یا به زبان یا حال چیزی را از کسی یا کسانی مطالبه کند . مثلاً : اولیاء مقتول میتوانند قاتل را قصاص کنند و یا یکی از زوجین میتواند فرزند را در خضانت خود گیرد و یا حکومت میتواند حفظ کشور از شر دشمن را از مل بخواهد . کس یا چیزی را که اعمال حق به نفع او است صاحب حق ،ذوالحق ، یامن له الحق گویند ، و کسی را که در مقابل او قرار دارد من علیه الحق نامند .
در مقابل حق تکلیف قرار دارد که من علیه الحق باید آنرا انجام دهد ، مثلاً قاتل به قصاص تن

دهد ، یکی از زوجین حضانت زوج دیگر را بپذیرد ، مردم کشور در حفظ کشور بکوشند .
چنانکه اشاره شد صاحب حق میتواند شخص یا شیء باشد اما کسی که حق علیه او است از این جهت که به تکلیف یا تکالیفی مکلف است جز انسان نمیتواند چیز دیگری باشد ، نهایت گاهی من علیه الحق عموم افرادند مانند : انجام تکالیف الهی که حقوق خداوند است و گاهی خصوص فرد معین مانند . یکی از زوجین نسبت به دیگری و گاهی برخی از افراد بر سبیل واجب کفائی مانند : قضا ، شهادت ، انقاد غریق ، اطفاء حریق و غیره .