مقاله سیستم های خبره word دارای 12 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سیستم های خبره word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله سیستم های خبره word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله سیستم های خبره word :

سیستم‌های خبره شاخه‌ای از علم نسبتاً جدید هوشی مصنوعی می‌باشند.
Charmonand king / 1985 , keller / 1987 , rouch – hindin / 1985 , bonnet / 1985 rouch – hindin 1986 (a) , rauch – hindin /1986 (b) ,
charniackandmcdermon 1985 watermun/ 19876
و این سیستم ها در سطوح دستیاری ، مشاوره و تخصص عمل می‌کنند ( شکل 1)
شکل 1-هوش مصنوعی و شاخه های ان
سیستم‌های خبره برای تقلید عملکرد یک فرد متخصص و خبره در برخورد با یک مسئله خاص طراحی شده‌اند. به عنوان مثال سیستم‌های خبره موجود در شرکت دو پونت (Dupont) در زمینه انتخاب فرآورده‌های شیمیایی با توجه به نیاز مشتریان ، عیب یابی تجهیزات و زمان بندی عملیات ماشین‌های موجود در واحدهای تولیدی مربوطه به کار گرفته می شوند. این سیستم‌ها در جاهای دیگر در زمینه‌های تخصصی اطلاع رسانی ، مدیریت فروشی ، انتخاب روش‌های مخابراتی و جمع آوری اطلاعات ، پیکربندی سیستم‌های کامپیوتر ( سخت افزاری ) عیب یابی و تعمیر خطوط تلفن و شاخه‌های مختلف برنامه ریزی و تصمیم‌گیری به کار گرفته می‌شوند ( 1982 / mockloer )
سیستم خبره ، کاربر را قادر به مشاوره با سیستم‌های کامپیوتری در مورد یک مسئله و یافتن دلایل بروز مسئله و راه‌حل‌های آن می‌کند در این حالت مجموعه‌ی سخت افزار و نرم افزار تشکیل دهنده سیستم خبره اقدام به طرح سوالات مختلف و دریافت پاسخ‌های کاربر ، مراجعه به پایگاه دانش ( تجربیات قبل ) و استفاده از یک روش منطقی برای نتیجه گیری و نهایتاً ارائه راه حل می‌نمایند. همچنین سیستم خبره قادر به شرح مراحل نتیجه‌گیری خود تا رسیدن به هدف و چگونگی نتیجه گیری و دلیل مطرح شدن یک سوال اجرایی در روش حرکت تا رسیدن به هدف خواهد بود.
به طور کلی می‌توان گفت روش سیستم خبر تقلید از انسان در مواردی است که نیاز به تجربه برای تصمیم گیری باشد.
- کاربر سیستم‌های خبره
به طور کلی می‌توان کاربردهای سیستم خبره را به صورت زیر دسته بندی کرد :
ارائه پیشنهادات و توصیه‌های کارشناسانه ، و تخصصی برای افراد غیر متخصص ( از طریق پرسش و پاسخ )
یاری رساندن به افراد متخصص ،( جمع آوری اطلاعات مبتنی بر مشاهدات یا ارزیابی و تحلیل موقعیت ، کنترل موارد فراموش شده )
جایگزینی افراد متخصص به هنگام غیبت ، عدم دسترسی به دلیل هزینه سنگین و عدم توانایی کار به دلیل شرایط خطرناک محیطی ( ارزیابی موقعیت‌ها با توانایی استنباط و نتیجه گیری و استفاده از پایگاه دانش و اطلاعات )
استفاده به عنوان یک ابزار آموزشی ،( با استفاده از پایگاه دانش و موتور استنباط گر)
همچنین از دیدگاهی دیگر می‌توان استفاده از سیستم‌های خبره را به دلایل زیر مورد توجه قرار داده :
دستیابی به تخصص ، بدست آوردن پایگاهی از دانش و روش‌های تحلیلی برای دستیابی به راه حل مسائل بلقوه ، دلیل توسعه سیستم خبره می‌باشد.
کاستن ریسک حاصل از خطاهای انسانی ، خستگی ، فراموشی ، بیداری ، فشارهای روانی و عوامل مشابه دیگر منابع بلقوه وقوع خطا و سوء عملکرد یا نتیجه گیری نادرست افراد متخصص می‌باشند. سیستم‌های کامپیوتری با حذف این عوامل ریسک حاصل از عملکرد ناموزون در سطوح تصمیم گیری را به حداقل ممکن کاهش داده یا در مواردی به طور کلی حذف می‌کنند.
برای مرتبط کردن حجم وسیعی از اطلاعات ضروری مورد نیاز ، در این زمینه می‌توان از کاربردهایی مانند تشخیص مشکلاتی که باعث توقف کار می‌گردند ، تشخیص مکان خرابی یا ضعف در ماشین آلات ، تجهیزات و یا محصولات تولیدی ، تشخیص دلیل وقوع مسائل در یک سیستم کنترل فرایند ، یاری رساندن در امر بازاریابی در شرایط رقابتی ، مشاوره در تدوین استراتژی‌ها و توصیه‌های مربوط به تأمین موجودی‌ها و مدیریت کالای انبار ، نام برد.
- مشخصات سیستم‌های پشتیبانی خبره
سیستم‌های خبره دارای مشخصه های مخصوص به خود می باشند که آنها را از دیگر سیستم‌های کامپیوتری مجزا می‌سازند. این مشخصات را می‌توان به شکل زیر دسته بندی کرد :
- سیستم‌های خبره بر دانش متمرکز شده‌اند – انواع مختلف داده‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند. از روش‌های ابداعی و حسی استفاده می‌کنند - از توان برهان آوردن استفاده می‌کنند – دلیل و برهان را تشریح می‌کنند – در مواردی که داده‌ها از دست رفته باشد نیز کار می‌کنند. - در مواردی که شک و ابهام نیز وجود داشته باشد ، کار می‌کنند – بر دامنه محدود و خاصی متمرکز شده‌اند.
سیستم‌های خبره بر خلاف سیستم‌های اطلاعاتی که بر روی داده‌ها (Data) عمل می‌کنند ، بر دانش (Knowledge) متمرکز شده‌اند. همچنین در یک فرآیند نتیجه گیری ، قادر به استفاده از انواع مختلف داده‌ها ) عددی Digital ، نمادی symbolic و مقایسه‌ای Analog) می‌باشند. یکی دیگر از مشخصه‌های این سیستم‌ها استفاده از روش‌های ابداعی (Heurestic) به جای روش‌های الگوریتمی می‌باشد این توانایی باعث قرار گرفتن محدوده وسیعی از کاربردها و برد عملیاتی سیستم‌های خبره می‌شود. فرآیند نتیجه گیری در سیستم‌های خبره بر روش‌های استقرایی و قیاسی پایه گذاری شده است. از طرف دیگر این سیستم‌ها می‌توانند دلایل خود در رسیدن به یک نتیجه گیری خاص و یا جهت و مسیر حرکت خود به سوی هدف را شرح ‌دهند. با توجه به توانایی این سیستم‌ها در کار در شرایط فقدان اطلاعات کامل و یا وجود درجات مختلف اطمینان در پاسخ به سوالات مطرح شده ، سیستم‌های خبره کاندیدای مناسبی برای کار در شرایط عدم اطمینان (uncertainty) و یا محیط های چند وجهی می‌باشند. آخرین مشخصه‌ این سیستم‌ها تمرکز بر دامنه عملیاتی محدود می‌باشد. از لحاظ تئوری این سیستم‌ها قابلیت کار در تمام زمینه‌های علوم را دارند ، ولی این کار به دلایل واضح و روشن مانند هزینه‌های بالا و گستردگی زمینه‌های ،تحصصی و استقلالی نسبی رشته‌های علمی از یکدیگر امکان پذیر نمی‌باشد. به همین دلیل برای بهره برداری و کارایی بیشتر ، هر سیستم خبره در زمینه خاص تعریف شده و محدوده خاص را در دامنه فعالیت خود قرار می‌دهد.

- اجزاء سیستم خبره
سیستم‌های خبره دارای اجزاء زیر هستند : پایگاه دانش – موتور استنباطی – امکانات دستیابی به دانش – امکانات تفسیرگر ،شکل 2 اجزاء یک سیستم خبره در رابطه با یکدیگر را نمایش می‌دهد.

  مقاله پیامبر اعظم ص از دیدگاه ادیان word دارای 66 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پیامبر اعظم ص از دیدگاه ادیان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پیامبر اعظم ص از دیدگاه ادیان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله پیامبر اعظم ص از دیدگاه ادیان word :

پیامبر اعظم (ص) درجامعه ای به رسالت برانگیخته شد که مردم به لحاظ فرهنگی و تمدنی ، بسیار ابتدایی ، بسیط ، غریزه محور ، خودبنیاد ، مردسالار ، متعصب و خرافه پرست و به لحاظ اجتماعی دارای ساختاری از هم گسیخته بودند که هیچ گونه همگرایی اجتماعی میانشان به چشم نمی خورد . اداره جامعه به صورت عشیره ای و قبیله ای بود ، و هر قبیله متناسب با خلق و خو و آداب رئیس عشیره ، دارای فهم ، رفتار و منش خاصی می توانست باشد . در جامعه ای که خصلتهای غریزه محور و خرافه پرستی وجه غالب آن بود ، و مردمی که اگر گاو ماده آب
نمی خورد ، گاو نر را می زدند ؛ و شتر سالم را داغ می زدند تا شتر بیمار معالجه شود و اگر بزرگی فوت می کرد ، شتری در کنار قبرش در میان گودالی حبس می کردند و آب و علف به آن نمی دادند تا بمیرد و متوفا در روز رستاخیز بر آن سوار شود و پیاده محشور نگردد ! و در طبابت و معالجه بیمار از روشهای خاصی بهره می جستند ... در این شرایط فرهنگی ـ اجتماعی و اعتقادی ، پیامبری برگزیده شد که هدف او پی‌ریزی جامعه ای متمدن ، و تکامل بینش ، دانش و اخلاق مردم بود : « انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق » .
برای این جامعه شب زده و عقب مانده ، پیامبری برانگیخته شده بود که آموزه‌هایش بسیار
عمیق تر از بینش و رفتار آن عصر بود ؛ جامعه ای که آستانه تحمل و ظرفیت پذیرش آن بسیار اندک و حقیر بود و این مبانی ، هاضمه فرهنگی‌اش را به شدت به هم می ریخت . در این شرایط سخت و نفس‌گیر ، پیامبر (ص) مبعوث شد و به ابلاغ رسالت خویش پرداخت و گرانبارترین معانی را با ظریف ترین شکل طرح نمود .
در این فرآیند که با فراز و فرودهای پرشماری همراه بود و رنجها ، دردها و مصیبتهای بی شماری را بر پیامبر (ص) و همراهان آن بزرگوار تحمیل کرد ، جامعه ای تولید و تولد یافت که پایه‌گذار تمدنی جهان‌گستر شد .
جامعه سازی پیامبر (ص) شکل گرفت و ساختار اجتماعی مورد نظر به سرعت فراگیر شد و فضای عشیره ای و قومی و تعارض‌ها ، تضادها و خشونتها ، جای خود را به رهبری واحد داد و همگرایی ، مهرورزی ، عزت مداری و کرامت مندی ، فضای جامعه را در بر گرفت .
جامعه به سمت عقلانی شدن حرکت کرد و رفتارها و مناسبات مبتنی بر اصول عقلی قابل دفاع و منطقی ، پی‌ریزی شد .
عدالت در شؤون و ساحتهای مختلف آن ـ اعم از عدالت سیاسی ، عدالت اقتصادی ، عدالت
توزیعی ، عدالت اجتماعی و ... نضج گرفت و جامعه‌ی قائم بالقسط پایه‌گذاری شد .
در مهندسی اجتماعی پیامبر (ص) احقاق حق ، حقوق شهروندی ، حقوق اقلیتها و ... به شایستگی نهادینه شد .
و در این مسیر ، « خانواده » به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی ، مکانت ویژه ای یافت و شخصیت و شأنیت « زن » به عنوان مؤثرترین عضو خانواده احیا شد .
نسبت حاکمیت و مدیریت جامعه با مردم بر پایه‌ای بسیار پیشرو بنیان نهاده شد . در این ساختار آنچه بسیار حایز اهمیت است و تبیین شایسته ای از آن صورت نگرفته ، این است که پیامبر (ص) بر ارتقای ذهنی و بینشی جامعه بسیار تأکید داشتند .
نگاه و اهتمام پیامبر (ص) در تربیت عقلانی جامعه و انسان رشید ، کمال یافته که نگاه او به مسایل و هستی دارای عمق و ژرفای بیشتری باشد ، از مسایلی است که باید از سوی اندیشمندان مورد

  مقاله نقش عوامل روانشناختی در گرایش به مواد روانگردان word دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش عوامل روانشناختی در گرایش به مواد روانگردان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نقش عوامل روانشناختی در گرایش به مواد روانگردان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله نقش عوامل روانشناختی در گرایش به مواد روانگردان word :

نقش عوامل روانشناختی در گرایش به مواد روانگردان

مقدمه
مسئله مربوط به آسیبهای اجتماعی از دیرباز در جامعه بشری مورد توجه اندیشمندان بوده است. همزمان با گسترش انقلاب صنعتی و گسترش دامنه نیازمندیها ، محرومیتهای ناشی از عدم امکان برآورده شدن خواستها و نیازهای زندگی موجب گسترش شدید و دامنه‌دار فساد ، عصیان ، تبهکاری ، سرگردانی ، دزدی و انحراف جنسی و دیگر آسیبها شده است.

هر چند اکثر مشکلات اجتماعی انواعی تکراری در طول نسلهای مختلف هستند، اما چنانکه مشاهده می‌شود برخی از این انواع در برخی نسلها اهمیت بیشتری پیدا کرده است و حتی برخی انواع این آسیبها در نسلهای بعدی زاده شده‌اند. از سوی دیگر از آنجایی که یکسری علل غالب در هر جامعه وجود دارند که نسبت به سایر علل اهمیت بیشتری در بروز آسیبها دارند، هر چند از انواع متمایز آسیبها سخن می‌رود، اما عمدتا همپوشیهایی بین آنها دیده می‌شود.
وابستگی دارویی یا اعتیاد

اعتیاد به معنی تمایل به مصرف مستمر یا متناوب یک ماده برای کسب لذت یا رفع احساس ناراحتی اطلاق می‌شود که قطع آن ناراحتیهای روانی یا اختلالات جسمانی ایجاد می‌کند. در گرایش به اعتیاد عوامل مختلفی شناسایی و مطرح شده‌اند. این عوامل هر چه باشند (که البته در مباحث مربوط به علت شناسی حائز اهمیت هستند.) سرچشمه بسیاری مشکلات فردی ، خانوادگی و اجتماعی هستند. اعتیاد به سبب ویژگیهای ذاتی خود ، اغلب با سایر آسیبها همراه می‌شود و موجب هدر رفتن نیروهای ثمربخش جامعه می‌شود.

انحرافات جنسی
غریزه جنسی هم می‌تواند منشأ بروز عالیترین نمودارهای ذوقی و هنری باشد و هم منشأ تشکیل بنیاد یک خانواده و هم منشأ بسیاری از جرائم. عوامل مختلف محیطی و خانوادگی و اجتماعی سر منشأ بروز انواع انحرافات جنسی هستند. هر چند برخی از این نوع انحرافات مشکلاتی فردی هستند، ولی اکثر آنها به آن جهت که در ارتباط با فرد دیگر معنی پیدا می‌کنند عوارض اجتماعی را در بر خواهند داشت.

از سوی دیگر مبارزه با این دسته از آسیبها در برخی موارد نیازمند تغییرات اساسی اجتماعی است و لازم است تحولاتی کلی و برنامه ریزی‌های دقیقی جهت رفع آنها صورت گیرد و این تغییرات با ارائه آموزشهای وسیع اجتماعی برای افراد و خانواده‌ها و رفع عوامل بنیادی امکانپذیر خواهد بود. این دسته از انحرافات نیز اغلب با سایر آسیبها در ارتباط نزدیک هستند و گاهی حتی موجب بروز مشکلات جدی می‌شوند. مثل بیماری ایدز که با انحرافات جنسی ارتباط نزدیک دارد.
سرقت و دزدی

بطور کلی سرقت و دزدی هم از لحاظ عرفی و هم از لحاظ قانونی به عنوان یک آسیب جدی محسوب می‌شوند. هر چند عوامل متعددی در بروز این مشکل شناخته شده‌اند، مثل فقر و بیکاری ، اعتیاد و شیوه‌های تربیتی ، اما باید توجه داشت مبانی شخصیت اهمیت ویژه در ارتکاب دزدی دارند. این افراد معمولا از لحاظ رشد اخلاقی در سطح خیلی پایین و ضعیف هستند و بطور کلی ثبات و استواری و قدرت تحلیل و تفکر درباره پیامدهای رفتار خود را به قدر کافی ندارند. در مباحث مربوط به علل زردی به علل تربیتی تأکید فراوان می‌شود. الگوهای رفتاری خود والدین ، واکنشهای آنها درباره دزدیهای کوچک دوران کودکی ، مسأله پول توجیهی و کمک به شناخت مسأله مالکیت در دوره کودکی در ارتباط نزدیک با رفتارهای دزدی بزرگسالی و نوجوانی دارند.

خودکشی
خودکشی هر چند در وهله اول یک مشکل فردی به شمار می‌رود ولی از آنجایی که فرد در اجتماع زندگی می‌کند و تأثیرات متقابلی همواره بین آنها برقرار است، به عنوان یک معضل اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد. آمار خودکشی معمولا با سایر جرایم و آسیبها ارتباط پیدا می‌کند، بطوری که در میان گروههای مبتلا به اعتیاد خودکشی بیشتر دیده می‌شود. همچنین در آسیبهای مربوط به انحرافات جسمانی بویژه در میان قربانیان این انحراف خودکشی پدیده شایعی است. در میان بیماران روانی بویژه افسردگیهای شدید نیز اغلب خودکشی مسأله قابل توجهی است.

به هر حال خودکشی پیوندهایی با متغیرهای اجتماعی دارد بطوری که علاوه بر تأثیری که از شرایط اجتماعی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. ارائه راهکارهای مناسب در بررسی مشکلات گروههای در معرض خطر مثل معتادین و خانواده‌های آن ، بیماران روانی و خانواده‌های آنها ، خانواده‌های نابسامان و آموزشهای فردی در مواجهه با تغییرات اساسی روشهایی سودمند خواهد بود. در این راستا توجه به گروههای سنی که در معرض خطر بیشتری هستند و خودکشی در میان آنها رواج بیشتری نسبت به سایر گروههای سنی دارد، مثل نوجوانان و جوانان اهمیت زیادی دارد.

مهاجرت
مهاجرت علاوه بر مشکلات اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی که دارد مستلزم تغییراتی خاص است که مطابقت و سازگاری با آنها اغلب مشکلاتی را برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند. به عبارتی علاوه بر اینکه مهاجرت در برنامه ریزیهای کلان اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی مشکلاتی را ایجاد می‌کند، مثل مهاجرت روستاییان به شهرها که خالی شدن روستاها از سکنه ، کاهش کشاورزی ، افزایش مشاغل کاذب و ; را به دنبال دارد موجب می‌شود، تا فرد برای سازگاری با تغییرات حاصل فشار زیادی را متحمل شود.

شوک فرهنگی یکی از عوارض حاصل از مهاجرت است که با اضطراب و افسردگی ، احساس جدا شدن و مسخ واقعیت و مسخ شخصیت مشخص است. تحقیقات نشان می‌دهد شیوع مشکلات روحی و روانی بین مهاجرین بخصوص در بین مهاجرینی که شرایط مقصد بسیار متفاوت از شرایط مبدأ یا محل سکونت قبلی آنها بوده است شیوع بیشتری دارد. رایجترین اختلال علائم پارانوئید یا سوء ظن است که به احتمال قوی به دلیل تفاوتهای آنان از نظر زبان ، عادات و آداب و رسوم ، چهره ، نوع لباس و غیره است.
بی ‌خانمانی

منابع فزاینده‌ای وجود مسائل ویژه‌ای را در افراد بی خانمان تأیید می‌کنند. چنین کسانی ممکن است در خیابانها سرگردان باشند یا به علل برخی بزهکاریهای دیگر که معمولا توأم با بی خانمانی آنهاست مثل دزدی ، اعتیاد و ; در زندانها یا کانونهای اصلاح و تربیت بسر برند. در بین افراد بی خانمان دسته‌های مختلفی از افراد دیده می‌شود، یک دسته شامل بیماران روانی شدید هستند که اغلب یا مدتهاست از خانواده خود دورند یا بطور موقتی از خانه خارج شده‌اند. معتادین گروه دیگری از این افراد را شامل می‌شوند که معمولا مراحل عمیق اعتیاد خود را می‌گذرانند.

کودکان خیابانی و دختران و زنانی که با بی خانمانی به انحرافات جنسی نیز مبتلا هستند دو دسته دیگر را در بین افراد بی خانمان تشکیل می‌دهند. بسته به مکان جغرافیایی محله فقیر نشین شهر ، پارک شهر ، حومه شهر و نواحی روستایی خصوصیات این جمعیت فرق می‌کند. برخی در محدوده جغرافیایی نسبتا ثابتی می‌مانند در حالیکه عده‌ای از یک قسمت کشور به بخشهای دیگر یا از منطقه شهر به مناطق دیگر مسافرت می‌کنند.

فقر

فقر در واقع مادر تمام آسیبهای اجتماعی است. فقر با بسیاری مسائل زیر پا از جمله ضعف تندرستی و افزایش مرگ و میر ، بیماری روانی ، شکست تحصیلی ، جرم و مصرف دارو رابطه دارد. هر چند خود فقر بطور ذاتی یک مشکل و آسیب است، اما این لزوما به این معناست که تمام افرادی که زیر خط فقر زندگی می‌کنند. افرادی نابسامان و مشکل ساز برای اجتماع هستند. مشکلات اقتصادی ، عدم تأمین نیازهای جسمی و روانی اغلب زمینه‌ای برای بروز و ظهور مشکلات اجتماعی دیگری است.

بیکاری
بیکاری معضل اجتماعی دیگری است که هم آسیبهای جدی فردی و هم آسیبهای قابل ملاحظه اجتماعی را در دامن دارد. بیکاری بویژه در نسل پر انرژی و جوان که انرژی و قدرت و نیروهای آنها راکد و بی‌مصرف باقی می‌ماند نمود بیشتری پیدا می‌کند و زمینه را برای انوع انحرافات اجتماعی فراهم می‌سازد. وجود فرصتهای همیشه خالی ، عدم تحمل بیکاری ، فقدان قدرت تأمین نیازها به دلیل نداشتن درآمد، زمینه‌هایی آماده برای کاشت بذر جرم و انحرافات می‌باشند.

موضوعات مورد بحث در اسیب شناسی
آنچه روشن است اینکه بحث آسیب شناسی اجتماعی عمدتا با مسائل و مشکلات سر و کار دارد. پژوهشها و تحقیقات متعدد برای شناخت انواع این آسیبها و علل بروز آنها صورت می‌دهد و نظریاتی را برای حل آن مسائل پیشنهاد می‌کند.

بر این اساس زمینه‌هایی چون فرهنگ و هنجارهای یک جامعه ، ویژگیهای اقتصادی و سیاسی و جغرافیایی یک جامعه نیز در حوزه مطالعات آسیب شناسی اجتماعی قرار می‌گیرد. چرا که بررسی آسیبهای اجتماعی بدون در نظر گرفتن شرایط زمینه‌ای یک جامعه میسر نخواهد بود.

چه چیزی به عنوان آسیب شناخته می‌شود؟ حدود و شخور آن چقدر است؟ عوامل زمینه ساز و علل آشکار کننده آن کدامها هستند؟ در کدام طبقات گسترش بیشتری دارند؟ در کدام سنین گسترش بیشتری دارند؟ توانایی جامعه برای کنترل و نظارت بر آنها چقدر است؟ از چه راههایی می‌توان به کاهش آنها مبادرت کرد؟ همه اینها سوالاتی هستند که در حوزه آسیب شناسی اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

اهمیت آسیب شناسی اجتماعی
هر جامعه‌ای متناسب با شرایط خود ، فرهنگ ، رشد و انحطاط خود با انواعی از انحرافات و مشکلات روبروست که تاثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد. شناخت چنین عواملی می‌تواند مسیر حرکت جامعه را بسوی ترقی و تعامل هموار سازد، بطوری که علاوه بر درک عمل آنها و جلوگیری از تداوم آن عمل با ارائه راه حلهایی به سلامت جامعه کمک نماید. به عنوان مثال مسأله اعتیاد را در نظر بگیریم. این مساله هم به عنوان یک مشکل فردی و هم یک معضل اجتماعی مطرح است. روشن است در سطح اجتماعی منجر به از بین رفتن نیروها و انرژی بارآور جامعه می‌شود. شناسایی علل اساسی و کنترل آنها می‌تواند بسیاری از نیروهای از دست رفته جامعه را تجدید نموده ، در مسیر کار سالم جامعه هدایت کند.

شیوه عمل آسیب شناسی اجتماعی
آسیب شناسی اجتماعی همچون سایر حوزه‌های اجتماعی و عللی ، از شیوه عملی برای بررسی موضوعات مورد نظر خود استفاده می‌کند. به عبارتی برای مطالعه و بررسی علل ، زمینه‌ها و راه حلها در زمینه کجرویها و آسیبها ، هم از لحاظ ذهنی به صورت شناخت مفاهیم خاص و هم به کمک ابزار وسایل تحقیق عینی به صورت پژوهشهای علمی استفاده می‌شود. چنین پژوهشهایی پیرامون انحرافات اجتماعی به صورت تحقیق علمی به حدود 80 – 90 سال پیش باز می‌گردد. البته در آن زمان این پژوهشها کمتر جنبه واقع بینانه داشته‌اند. ولی پس از مدتی پژوهشها بر شالوده‌ای صحیح‌تر استوار شد و تلاش شد از شیوه‌هایی که دقت و اعتبار بیشتری در برآورد مشکلات اجتماعی دارند استفاده گردد.

پرسشنامه‌های مختلف تهیه شد، شیوه‌های اعتبار یابی و استفاده از روشهای معتبر معمول شد و از اصول روش تحقیق که در علوم انسانی کاربرد مفیدی دارد استفاده گردید. به این ترتیب اطلاعات لازم در زمینه انواع انحرافات و مشکلات در سطح یک جامعه جمع آوری گردید. این فعالیتها سیر تکاملی خود را سیر می‌کند و همچون پیشرفت سایر علوم شیوه‌های متکاملتری برای بررسی و ارزیابی در زمینه آسیبهای اجتماعی بدست می‌آید.
ارتباط آسیب شناسی اجتماعی با سایر علوم

در وهله اول ارتباط کامل و نزدیک این حوزه با رشته علوم اجتماعی و جامعه شناسی کاملا واضح و روشن است. هر چند این حوزه عمدتا به عنوان یک شاخه میان رشته‌ای معرفی می‌شود، اما در واقع یکی از مباحث اساسی جامعه شناسی محسوب می‌شود. از سوی دیگر آسیب شناسی اجتماعی ارتباط بسیار نزدیکی با روان شناسی دارد. از آنجایی که عمل فردی و روانی نقش بسزایی در بروز جرم و انحراف دارند، آسیب شناسی اجتماعی از ارتباط نزدیکی با روانشناسی بهره می‌برد و تلاش می‌کنند در یافته‌ها و نظرگاههای آن برای بررسیهای خود مورد استفاده کند.

در این راستا یافته‌های روان شناسی اجتماعی کمکهای شایان توجهی در نظریات مربوط به آسیب شناسی اجتماعی داشته است. از سوی دیگر آسیب شناسی اجتماعی با علوم پزشکی ، حقوق ، روانشناسی و ; ارتباط دارد. به عنوان مثال در بررسی پدیده‌ای با نام ایدز به عنوان یک معضل اجتماعی ، نظریات مربوط به آسیب شناسی اجتماعی در کنار اطلاعات پزشکی و اطلاعات روانشناختی قرار می‌گیرد. همچنین مددکاری اجتماعی از جمله شاخه‌هایی است که با آسیب شناسی اجتماعی در ارتباط است.

اکستازی :جادوی مرگ در قرن کنونی
چراغ ها رو شن و خاموش می شوند . صدای مو سیقی گوش را کر می کند . شدت رقص نورها هر لحظه بیشتر می شود . اشباحی میان تاریکی و روشنایی خانه به شدت هر چه تمامتر بالاو پایین می پرند. آنها خسته نمی شوند . انگار اصلا خستگی برایشان معنایی ندارد . شور و هیجان آنقدر بالاست که فکر می کنی این آدم ها از کره دیگری با انرژی فوق تصور آمده اند . اما.. ساعتی بعد بوی مرگ فضای خانه را پر می کند;

24 ساعت بعد از هیاهوی این خانه خبری نیست . همه چیز به هم ریخته است اما کسی نای بلند شدن ندارد . هر کس گوشه ای خزیده و زانوی غم به بغل گرفته . دیگر رقص نورو موسیقی هم آنها را به هیجان نمی اورد. انگار همه مرده اند. بوی مرگ فضای خانه را گرفته . آدم های اینجا حتی به اندازه یک آدم پیر و فرسوده هم توان حرکت ندارند .
دیگر ازآن همه فریاد های شاد خبری نیست . حالا حتی بعضی از آنها گریه می کنند . خیلی ها نای گریه کردن هم ندارند . ساعت های قبل آنها سرشار از یک انرژی کاذب دنیا را در دستان خود می دیدند و احساس می کردند توان انجام هر کاری را دارند ، اماحالا نه تنها دیگر دنیایی در دستشان نیست که حتی توان از جا بر خاستن هم ندارند . اکستازی را باید جادوی مرگ در قرن حاضر خواند، تاثیر این قرص نیروزا آنقدر ها باقی نمی ماند ووقتی به پایان برسد دیگر از شور وهیجان خبری نیست . آنچه باقی می ماند افسردگی و احسا س بیهودگی است . احساسی که ممکن است تراتاحد مرگ به جنون بکشاند
باورنمی کنم خندیدن برایت آنقدر مشکل شده که برای انجامش مجبوری دست یه دامان یک محرک خارجی شوی . محرکی که ترا شاد نمی کند. تورابه دست جنون می سپارد تا هر چه می خواهی برسر خودت بیاوری . راستی بهانه هایت برای خندیدن تابه این حد ته کشیده که فکر می کنی اکستازی دوست خوبی است و بهانه بهتری برای خندیدن . برای شاد بودن وبرای اینکه در وجودت احساس کنی پر از انرژی هستی ؟!

مواد مخدر واعتیاد واژه های آشنایی است که تمام جوامع بشری وبه نوعی با آن دست بگریبانند . اما با شیوع بیماری هایی چون ایدز، هپاتیت و.. اعتیاد شکل دیگری به خود گرفته است . در حال حاضر یک فرد که مواد مخدر مصرف می کند فقط معتاد نیست بلکه می تواند ناقل بیماریهای بسیار خطرناک هم باشد. این در حالی است که همه جوامع بشری سالهاست در راه مبارزه با مواد مخدر گام برداشته اند وهزینه های گزافی را هم پرداخت کرده اند. در کشور ما هم این هزینه ها چندان کم نبوده است. جدای از هزینه های مادی که برای مبارزه با این مواد به جامعه تحمیل سده است، صدها شهید نیز برای رسیدن به جامعه ای عاری از مواد مخدر داشته ایم . اما آیا با تمام این اوصاف در این راه موفق بوده ایم ؟

این سوالی است که میتوان به آن دوپاسخ داد: یکی این که اگر بخواهیم به آمارهای رسمی در این رابطه دلخوش کنیم باید بگوییم ثابت نگه داشتن نرخ رشد افراد معتاد یک موفقیت بزرگ است ، اما آمارهای غیر رسمی نمی گذارد که ما خوشبینانه بهاین قضیه نگاه کنیم. رشد روز افزون استفاده از مواد مخدر صنعتی در جامعه واقعیت تلخ دیگری رابه ما نشان می دهد وان افزایش تعدادافرادی است که به مصرف این گونه مواد روی آورده اند.

استفاده از مواد مخدرصنعتی ویا همان قرص های روان گردان بیشتر در بین جوانان شیوع پیدا کرده است.واین در حالی است که در کشور ما همچنان مواد مخدر را تریاک وهرویین میدانند وکسانی که از این مواداستفاده می کنند مجرم اند . متاسفانهدر قانون مبارزه با مواد مخدر هیچ ماده قانونی در رابطه با مواد مخدر صنعتی وجود ندارد .
شکل خوشبینانه قضیه این است که هنوز استفاده از قرص های روان گردان در بین جوانان ما شیوع پیدا نکرده است . اماآیا این امر واقعیت دارد؟
گشت وگذاری چند ساعته در پاتوق های مختلف و پارک های شهر به خوبی جواب این سوال را می دهد . حالا ما فقط با اکس روبرو نیستیم . یلکه قرص های روان گردان با اسم های جدید و قدرت تاثیر گذاری بالا تر وارد بازار شده است. این مواد مداوما به روز می شوند وما هنوز در قانون مبارزه با مواد مخدر هیچ ماده قانونی برای رویارویی با توزیع کنندگان و مصرف کنندگان آن نداریم .

اکستازی چیست ؟
پایه شیمیایی اکستازی شبیه مسکالین و SPEED است ، به اعتقاد بسیاری از متخصصان اکستازی مانند LSD جزو اصلی گروه مواد مخدر توهم زا وسرخوشی آور به شمار می رود . در ساخت اکستازی موادی همچون استون، نیترواتان ، کلورفورم ویا حتی فورمامید به عنوان مواد پایه به کار می روند . موادی که همگی در صنعت شیمیایی ودارو سازی کاربرد داشته و می توان به طور قانونی ان هارا تهیه وبعضی از این مواد را بدون هیچ منعی استفادهکرد. عموما ساخت این مواد در آزمایشگاههای زیرزمینی صورت می گیرد . امادر مورد اکستازی قضیه فرق می کند . این ماده نه تنها در لابراتورهای کوچک زیرزمینی ساخته می شود ، بلکه در کارخانجات بزرگ هم هست . در سال 1989 فقط در مرزآلمان و هلند 73 میلیون عدد قرص اکستازی مصرف شده است. اکستازی از طریق دهان و به صورت قرص همراه با آب مصرف می شود . در سطح خارجی این قرص ها اغلب اشکال و حروفی دارند که به همراه رنگ و ترکیبات رنگی ، شدت ومدت زمان تاثیر و نوع ماده موثر ان رابرای مصرف کنند ه مشخص می کند هر جند درستی این کدها قابل اطمینان نیست

 
درباره عوارض سوء مصرف اکستازی هنوز اطلاعات قابل اطمینانی به دست نیامده وبه دلیل اختلاف نظرهای فراوانی که در مورد عوارض منفی مصرف اکستازی بر سلامت انسان وجود دارد ، دستیابی به اطلاعات جامع علمی وآزمایشگاهی در باره عوارض و اسیب های ناشی از مصرف این مواد مشکل شده است . به این علت عوارض ناشی از سوء مصرف تنها بر پایه نجربه های مصرف کنند گان و گزارش های مددکارانی که به طور دایم با این افراد سرو کار دارند ارزیلبی می شوند .

علایم مصرف اکستازی

البته علایم آنی مصرف اکستازی با فاکتورهای مختلفی مانند میزان دفعات مصرف ، میزان خلوص ماده موثر ، وضعیت روحی و جسمانی، انگیزه وموقعیت مکانی مصرف کننده ارتباط مستقیم دارد .

در واقع اکستازی همانند بسیاری از مواد مخدر دیگر فقط احساس اولیه مصرف کنند ه را تشدید می کند . این مواد تغییر ایجاد نمیکنند ، مثلا احساس سرخور دگی ، اندوه ، تبدیل به شادی و سرخوشی نمی شود . شاید به همبین دلیل اطلاق مواد روان گردان به انواع محصولات اکستازی چندان درست به نظر نیاید .

همچنین برای بسیاری از افراد اکستازی محرک هیجان آور و در عین حال آرامش بخش است و علاوه بر ان تاثیرات توهمی ، تحریک فانتزی را نیز به دنبال دارد . اما مصرف کنندگان پیش از انکه عوارض روانی مواد را احساس کنند ابتدا عوارض جسمانی مصرف مواد را تجربه می کنند . در افرادی که برای اولین بار اکستازی مصرف می کنند ، حدود 30 دقیقه پس از مصرف معمولا افزایش ضربان قلب ، تعریق شدید ، انقباض عضلانی ،

عدم احساس درد بروز می کند . اما افرادی که به دفعات این مواد را مصرف می کنند احساس سوزن سوزن شدن بدن ، یب قراری ، نا آرامی و اضطراب را توصیف می کنند .
برای تشخیص عوارض ناشی از مصرف انواع مختلف، همواره باید علامت ها و عوارض مصرف با مشاهدات به دست آمده از آزمایشگاههای دارو سازی و آزمایش های کلینیکی و نتلیج بررسی و ازمایش قرص ها مقایسه شوند، تادر حد ممکن بتوان دریافت چه ماده موثری مصرف شده است .

افزایش دمای بدن ، فشار خون و همچنین افزایش فزاینده توان بدنی از اثار آنی جسمانی مصرف مواد هستند .
از عوارض ناخواسته ای که نیز ممکن است بروز کند می توان به تهوع ، خشکی دهان انقباض عضلات فک همچنین عدم تعادل اشاره کرد. علاوه بر این مصرف اکستازی همراهبا فعالیت شدید بدنی ممکن است عوارض جسمانی –روانی مانند کم آبی شدید ، استفراغ ، ترس و واهمه شدید را در پی داشته باشد. این عوارض معمولا پس از حرکت های شدید و طولانی در محل گرم وپر جمعیت به .ویژه محفل های شبانه و پارتی ها بروز می کند که در موارد نادر منجر به سکته قلبی ویا مغزی نیز شده است . مصرف کنندگان گاه تا حد مرگ می رقصند تا جایی که آب بدنشان به شدت کاهش یافته وبه دلیل مصرف مواد ، سیستم گیرنده های درد در بدنشان مختل شده و شخص مشکلات ناشی از کم آبی شدید را احساس نمی کند .

  مقاله در مورد نقش دین در بهداشت روان word دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد نقش دین در بهداشت روان word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد نقش دین در بهداشت روان word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد نقش دین در بهداشت روان word :

نقش دین در بهداشت روان

در سالهای اخیر، توجه به روان‌شناسی دین و روان‌شناسی دینی در غرب افزایش چشمگیری داشته است که می‌توان انجام پژوهشهای تجربی، نشر مقاله‌ها و کتابها، تأسیس انجمنها، برگزاری نشستهای علمی و عضویت در مجامع تخصصی مربوط را نشانه‌های این رویکرد دانست. مثلاً اعضای انجمن آمریکایی مشاوران مسیحی در سالهای 1995 ـ 1993م، از 200 عضو به

16000 عضو رسیده است و اعضای بسیار دیگری از انجمنهای تخصصی، مانند انجمن مسیحی مطالعات روان‌شناختی، جامعه بررسیهای‌ علمی مذهب، انجمن پژوهشهای مذهبی دست‌کم سه برابر شده‌اند و تقاضا برای شرکت در کنفرانسها و کارگاههای آموزشی روان‌شناسیِ مذهب، رشد چشمگیری داشته است. این امر، شگفتی ناظران را برانگیخته است و دلیل آن برخوردهای منفی شدید و رو به تزایدی است که دانشمندان علوم و روان‌شناسان، در گذشته‌ای نه‌چندان دور، با دین داشته‌‌اند.

البته روان‌شناسی، در آغاز دوران پیدایش خود، نظر مثبتی به دین داشته است. در این مرحله ـ که حدود 30 سال طول کشید ـ روان‌شناسان آمریکایی و اروپایی با نگرشی مثبت، از روشهای تجربی برای مطالعه درباره دین بهره جستند. رواج روان‌شناسی مذهب در ربع اول قرن بیستم، بدان حد بود که رشته الهیات را در برخی مراکز دانشگاهی دینی تحت الشعاع قرار داد‌؛ اما دیری نپایید (در حدود سال 1930 و پس از جنگ جهانی اول) که این روند رو به افول گذاشت. از نیمه دوم قرن بیستم، پژوهش در ابعاد روان‌شناختی مذهب، بار دیگر، مورد توجه بسیاری از روان‌شناسان غربی قرار گرفت و همین اقبال شدید، پس از آن انکار شدیدتر، شگفتی و حیرت ناظران را برانگیخت. پژوهشهای روان‌شناسان در غرب، بر چند محور استوار است:
الف. انگیزه های دینداری

ب. انواع جهت گیریهای دینداری (درونی یا بیرونی)
ج. علت انتخاب یک دین خاص
د. انواع تجربه‌های دینی (عارفانه، صوفیانه و;)
هـ. دینداری و شخصیت
و. دینداری و سلامت روان
ز. دینداری و درمان
ح. دینداری و شادکامی
ط. دینداری و جرم‌شناسی
برخی از مقالات ارائه شده در این همایش عبارتند از:
رابطه میان میزان اعتقادات دینی و میزان اضطراب دانش‌آموزان، عبدالوهاب وهاب زاده، دکتر فراز والایی، دکتر نیما دهقانی، دکتر ملیحه خراسانی

این پژوهش به منظور بررسی چگونگی رابطه میان میزان اعتقادات دینی و میزان اضطراب دانش‌آموزان دبیرستانهای تهران صورت پذیرفته است. بدین منظور، پرسش‌نامه معبد (برای ‌اندازه گیری میزان اعتقادات مذهبی) و پرسش‌نامه اضطراب به‌ وسیله 200 تن از دانش آموزان دبیرستانهای تهران تکمیل شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که میان میزان اعتقادات مذهبی و میزان اضطراب، رابطه عکس برقرار است‌؛ یعنی، در گروهی که میانگین نمره اضطراب بالا بود، میانگین نمره اعتقادات مذهبی بسیار پایین بوده و در گروهی که میانگین نمره اعتقادات مذهبی بالا بود، میانگین نمره اضطراب پایین بوده است.

مقایسه فراوانی اقدام به خودکشی در ماه‌های محرم، صفر و رمضان با بقیه ماه‌ها، محمد یعقوبی نصرآبادی، دکتر قربانعلی اسدالهی، حجت‌الاسلام محمد معتمدی
هدف این پژوهش، بررسی رابطه میان شرایط مذهبی در ماه‌های یادشده، با میزان خودکشی است. به همین منظور، پرونده کسانی که بین سالهای 1404 تا 1414 قمری در شهر اصفهان اقدام به خودکشی کرده‌اند، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، نشان داد که

اقدام به خودکشی در ماه‌های یاد شده، در مردان نسبت به بقیه ماه‌های قمری تا حدود زیادی کاهش معناداری دارد‌؛ ولی این کاهش در زنان وجود ندارد. نکته جالب اینکه در ماه ربیع الاول ـ که تولد پیامبر اسلام (صلی الله و علیه و آله) در آن واقع است ـ نیز آمار اقدام به خودکشی کاهش می‌یابد.
بررسی نقش نماز در میزان شیوع اضطراب در چکیده مقالات همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان، عباس پسندیده

بررسی رابطه صله رحم با اختلالات افسردگی
امرالله ابراهیمی، دکتر قربانعلی اسداللهی، دکتر سید غفور موسوی
افسردگی شایع‌ترین اختلال روان‌پزشکی است که عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند.
فرضیه این پژوهش آن است که صله رحم و کیفیت مطلوب روابط خویشاوندی عامل پیشگیری از افسردگی است.

بدین منظور، پنجاه نفر از بیماران دارای نشانه‌های افسردگی و پنجاه نفر از افراد فاقد آن نشانه‌ها انتخاب و آزمونهای لازم در میان آنان اجرا شده و روابط خویشاوندی این دو گروه در پنج سال اخیر زندگی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
تحلیلِ داده‌ها نشان داد که گروه دوم، بیشتر به صله رحم با والدین و سایر خویشاوندان مبادرت کرده و گروه اول، نمرات بیشتری در رابطه با قطع رحم کسب کرده‌اند.
این پژوهش‌گران تأکید می‌کنند که این یافته‌ها نشان می‌دهد، روابط حمایتیِ بین فامیلی احتمالاً به عنوان یک ضربه‌گیرِ استرس از آسیب‌پذیری فرد جلوگیری می‌کند‌؛ همان‌طور که احادیث متعددی صله رحم را باعث ایجاد احساس حمایت عاطفی و مادی، بازخورد اطلاعات، افزایش عزت نفس، احساس کفایت و ارزشمندی دانسته و ارزیابی مثبت از خود، دیگران و آینده را از نتایج آن برمی‌شمارد.

بررسی رابطه میزان افسردگی سالمندان مقیم خانه سالمندان با نگرش و عملکردهای دینی آنها (1376 ش)
امرالله ابراهیمی ـ حمید نصیری
این پژوهش به بررسی رابطه نگرش و عملکرد دینی سالمندان مقیم خانه سالمندان با میزان افسردگی آنها پرداخته است. فرضیه این پژوهش، آن است که اعتقادات و عملکردهای مذهبی در دوره سالمندی نقش مهمی در پرکردن فضای خالی زندگی، معنادهی به حیات و غلبه بر احساس پوچی و تنهایی دارد.
به همین منظور، هفتاد زن و مرد سالمند، به طور تصادفی از دو آسایشگاه اصفهان انتخاب شده و آزمونهای افسردگی و سنجش نگرش و عملکرد دینی سالمندان در میان آنان اجرا شده است.
تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که میان نگرش و عملکرد دینی سالمندان با میزان افسردگی آنها رابطه مثبت وجود دارد.
مجریان این پژوهش تأکید می‌کنند که با وجود شرایط حاکم بر خانه سالمندان و فقدان روابط عاطفی ـ اجتماعی و نیز از دست‌دادن نقشهای فعال اجتماعی و افت قوای جسمانی و کاهش کارکردهای شناختی، اعتقادات و عملکردهای دینی عامل مهمی در سازگاری با پیامدهای سالخوردگی و تامین بهداشت روانی سالمندان است.

مذهب در سطوح شناختی و رفتاری، منبع با اهمیتی در هدفمند دانستن هستی و احساس حمایت و غلبه بر یاس و افسردگی است.
تعیین عوامل برانگیزاننده و بازدارنده گسترش فرهنگ حجاب در دانشگاه
دکتر علی‌اکبر اسدی پویا، دکتر محمدرضا پنجه‌شاهین، دکتر نیلوفر معتمد، سیده‌الهام گلشنی، فاطمه صدیق
هدف این پژوهش، یافتن علل گرایش یا گریز از حجاب است تا بتوان در سایه آن با جایگزین‌کردن عوامل مؤثر و ایجاد رفتارهای مناسب، با علل گریز از حجاب و عدم تمایل به آن در دانشجویان مقابله کرد.
بدین منظور، پرسش‌نامه‌ای تهیه و بین 227 دانشجو

ی دختر دانشگاه علوم پزشکی شیراز توزیع شده است. بر اساس نتایج به دست‌آمده، از این تعداد، 5 درصد بی حجاب و 95 درصد با حجاب بوده‌اند. از کل افراد، 31 درصد تمایل خود را به استفاده از چادر، 54 درصد به مقنعه و 15 درصد به روسری اعلام کرده‌اند. 4/93 درصد دانشجویان، قبلاً با حجاب بوده و در 97 درصد از موارد، افراد خانواده آنها هم با حجاب بوده‌اند.

برابر اظهارنظر دانشجویان، برای 55 درصد از آنها هیچ‌گاه فلسفه حجاب به طور منطقی بیان نشده است و 22 درصد از آنها علت با حجاب‌بودن را نمی‌دانند. همچنین 90 درصد از این دانشجویان با شیوه برخوردی که در جامعه با بدحجابی می‌شود، موافق نیستند.

در این پژوهش، عوامل مؤثر در گسترش فرهنگ حجاب، به ترتیب اهمیت عبارت‌اند از: تأکید بر جنبه‌های مثبت حجاب، بیان فلسفه و فواید حجاب، معرفی الگوی مناسب، اتخاذ روش دوستانه و مؤدبانه در برخورد با بی‌حجابی، آموزش رفتار درست زن و مرد با یکدیگر و آموزش احکام حجاب؛ نیز از تدوین قوانین و اعلان همگانی آنها و اجبار و اعمال زور در برخورد با بی‌حجابی به عنوان کم‌اهمیت‌ترین عوامل یاد شده است.

بررسی رابطه میان عوامل تنش زا، میزان توکل به خدا و نشانگان استرس در بین دانش آموزان دبیرستانی
دکتر سینا اوحدی، دکتر جعفر بوالهری، عیسی کریمی
هدف اصلی این پژوهش، آن است که رابطه میان عوامل تنش‌زا، میزان توکل به خدا و نشانگان استرس در میان دانش‌آموزان را بنمایاند. در این پژوهش از پرسش‌نامه‌های توکل، عوامل تنش‌زا و نشانگان استرس استفاده شده است. نتایج این آزمون نشان می‌دهد که اولاً، میان عوامل تنش‌زا و نشانگان استرس، ارتباط زیاد و قابل ملاحظه‌ای در سطح بالای 99 درصد وجود دارد.
ثانیاً، میزان توکل دانش‌آموزان در سطح بالایی قرار دارد و ثالثاً، میان توکل و استرس رابطه معناداری دیده نشده است.

بررسی رابطه اقدام به خودکشی با پایبندی به نماز در مرکز پزشکی لقمان
دکتر سید عبدالمجید بحرینیان، دکتر رضا ایلخانی
خودکشی یکی از فوریتهای روان‌پزشکی است که در جامعه امروز به عنوان یک معضل روانی ـ اجتماعی شناخته شده است. در این مطالعه، رابطه میان اقدام به خودکشی و پای‌بندی به نماز در گروهی از افراد مورد بررسی قرار گرفته است. یکصد نفر از افرادی که با استفاده از سموم مختلف اقدام به خودکشی کرده و به بیمارستان منتقل شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. یافته ها نشان داد که 94 درصد افراد اقدام‌کننده به خودکشی، اصلاً نماز نمی‌خو‌اندند، یا به ندرت و یا گهگاه نماز یومیه میخواندند و تنها 6 درصد از این افراد مرتباً نماز می‌خو‌اندند.
همچنین در 19 درصد از آنها تنها یکی از والدین پای‌بند به نماز بوده‌اند. نتایج نشان داده که اقدام به خودکشی، رابطه عکس شدیدی با پایبندی به نماز دارد و سهل‌انگاری در اقامه نماز می‌تو‌اند از راه‌های مختلف، زمینه ساز ایجاد عوامل وابسته به خودکشی گردد.

مقایسه میزان اعتقاد به معاد در بین بیماران مبتلا به اختلال افسرده‌خویی
دکتر مژگان پورحسینی
این پژوهش به بررسی میزان اعتقاد به معاد در بیماران مبتلا به افسرده‌خویی و مقایسه آن با گروه سالم پرداخته است. بدین منظور، پرسش‌نامه سنجش میزان اعتقاد به معاد تهیه شده و به اجرا گذاشته شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که 7/98 درصد بیماران افسرده‌خو اعتقاد بسیار ضعیف یا ضعیف به معاد داشته‌اند‌؛ ولی در گروه سالم، درصد افرادی که اعتقاد بسیار ضعیف یا ضعیف داشته‌اند، صفر بوده است.

همچنین در گروه بیمار، درصد افرادی که اعتقاد بسیار خوب به معاد داشته‌اند، صفر بوده است‌؛ درحالی که 5/86 درصد افراد گروه سالم اعتقاد بسیار خوب به معاد داشته‌اند.
پژوهش‌گر، در پایان، چنین نتیجه می‌گیرد که میان اختلال در اعتقاد به معاد و بیماری افسرده‌خویی رابطه دو طرفه وجود دارد و اصلاح اعتقاد به جهان آخرت در پیشگیری و درمان افسرده‌خویی مؤثر است.
بررسی مقایسه‌ای به کارگیری مقابله‌های مذهبی در افراد معتاد با افراد غیر معتاد
هاجر پهلوانی، بهروز دولتشاهی

گرایش به مصرف مواد مخدر، یک روش مقابله‌ای ناکارآمد در مواجهه با فشارهای روانی محسوب می‌شود. این پژوهش بر آن است تا با بررسی‌ مقایسه‌ای، به شیوه‌های مقابله مذهبی در افراد معتاد با افراد غیر‌معتاد بپردازد. به همین جهت، نمونه‌ای متشکل از صد نفر ـ که شامل 50 فرد معتاد و 50 فرد غیرمعتاد بودند ـ انتخاب شده، سپس از لحاظ متغیر مذهبی مورد مقایسه قرار گرفته‌اند.

بررسی رابطه سلامت روان با پایبندی به تقیدات دینی (نماز) در دانشجویان پزشکی
محمدامین جلیلوند
این تحقیق که به بررسی رابطه نماز با سلامت روان در میان دانشجویان می‌پردازد، در میان 948 دانشجوی پزشکی (447 پسر و 482 دختر) اجرا شده است. به منظور سنجش ملاکهای سلامت روان (علایم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب، اختلال در کنش اجتماعی و افسردگی اساسی) از پرسش‌نامه سلامت گلبرگ و هیلر استفاده شده است و برای سنجش میزان پایبندی عملی به تقیدات مذهبی (نماز) از یک پرسش‌نامه 28 سؤالی استفاده گردیده است.
یافته‌های این پژوهش، نشان داد که ضریب همبستگی بین عوامل سلامت روان و نماز عبارت

است از؛ همبستگی علایم جسمانی با نماز، فقط 17 درصد، اضطراب و اختلال در خواب با نماز، فقط 16 درصد، اختلال در کنش اجتماعی با نماز، تنها 11 درصد و افسردگی اساسی با نماز23 درصد. همان‌گونه که مشهود است، در تمام این موارد، تفاوت قابل توجهی میان معیارهای عدم سلامت روان با نماز وجود دارد. ضریب اطمینان این تفاوت 99 درصد است.

بررسی رابطه میزان پایبندی به اعمال عبادی و سبک هویت ‌ بهرام جوکار، مسعود حسین چاری
این پژوهش با هدف بررسی ارتباط میان پایبندی به برخی اعمال عبادی با وضعیت هویتی افراد، سعی بر آن دارد که نقش دین در رشد روانی افراد را مورد تحقیق قرار دهد. به منظور دستیابی به هدف فوق، برای اعمال عبادی، چهار وجه در نظر گرفته شده که عبارتند از: عبادت برای درخواست، عبادت به منظور توبه، عبادت برای شکرگزاری و عبادت برای پرستش و عشق‌ورزی نسبت به خداوند؛ همچنین سبک هویت در قالبهای سه‌گانه آگاهانه، هنجاری و بی‌سامان، پرهیزی مورد بررسی قرار گرفته است.

در این پژوهش ـ که در نمونه‌ای مشتمل بر 300 دانشجوی دختر و پسر اجرا شده است ـ برای سنجش میزان پایبندی به اعمال عبادی پرسش‌نامه‌ای با محوریت چهار وجه یاد شده تهیه شده است و برای سنجش رشد هویتی نیز از پرسش‌نامه سبک هویت استفاده شده، که سه سبک یادشده را ‌اندازه‌گیری می‌کند. یافته‌های پژوهش نشان داد که به طور کلی، میزان پایبندی افراد به اعمال عبادی با سبک هویتی آنان ارتباط دارد. همچنین، وجه اعمال عبادی انجام‌شده با نوع سبک هویتی افراد نیز ارتباط دارد.

بررسی تأثیر ارزشهای مذهبی در طول مدت درمان بیماران مبتلا به افسردگی اساسی
فرشید خسروپور، غلامرضا ساردویی
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ارزشهای مذهبی در طول مدت بیماران مبتلا به افسردگی اساسی است. به همین منظور پنجاه بیماری که دارای اختلال افسردگی اساسی بودند، در مدت شش ماه مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها نشان داد که طول مدت درمان در بیمارانی که دارای ارزشهای مذهبی قوی بودند، پایین‌تر از بیمارانی است که دارای ارزشهای مذهبی ضعیف هستند.
تأثیر نماز بر سلامت جسمی ـ روانی نسل جوان

مهتاب روحی عزیزی، مریم روحی عزیزی
هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات شگرف نماز بر روی نسل جوان است. به همین جهت، پرسش‌نامه‌ای حاوی سؤالات گوناگون درباره نماز، در اختیار 45 دانشجوی دختر و پسر، با میانگین سنی 20 سال قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش، نشان داد که تقریباً 100 درصد نمازگزاران، معتقدند پس از به پا داشتن فریضه الهی به حالت سکون و آرامش روحی می‌رسند، سختیها و شداید زندگی را راحت‌تر تحمل کرده، و نیروی مبارزه با مشکلات و امید و ایمان در آنها تقویت می‌گردد و در راه کسب فضایل و دوری از رذایل گام برمی‌دارند، و به طور کلی به دستورات خداوند متعال ـ که در جهت بهتر زندگی کردن انسان ارائه شده ـ گردن می‌نهند و در نهایت، منجر به سلامت روانی و جسمی انسان شده، سلامت اجتماعی او تامین می‌گردد.
رابطه توکل به خدا، با اضطراب و صبر و امیدواری در شرایط ناگوار
دکتر باقر غباری بناب، دکتر محمد خدایاری، دکتر محسن شکوهی ی

کتا، حجت الاسلام دکتر علی نقی فقیهی
هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین توکل به خدا و اضطراب در دانشجویان دانشگاه تهران است. بررسی ارتباط میان توکل و امیدواری، و توکل و صبر و تحمل، از دیگر اهداف این پژوهش است. بدین منظور، 513 نفر از دانشجویان، انتخاب و پرسش‌نامه‌های (راهیابی در حوادث و رخدادهای زندگی) و (اضطراب خصیصه‌ای) اجرا شده است. تحلیل داده‌ها نشان داده که اضطراب دانشجویانی که

میزان توکل آنها در سطح بالاست، از گروه دیگری که توکل آنها در سطح پایین قرار دارد، کم‌تر است. همچنین تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که همبستگی مثبت و معناداری بین توکل و امیدواری و نیز توکل و صبر وجود دارد.
بررسی تأثیر روزه‌داری بر وضعیت سلامت روانی
دکتر محمد قهرمانی، علی دلشاد نوقابی، جهانشیر توکلی‌زاده

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روزه‌داری بر وضعیت سلامت روانی مسلمانان صورت گرفته است. پرسش‌نامه سلامت عمومی در دو مرحله قبل و بعد از ماه مبارک رمضان به وسیله نمونه‌های مورد پژوهش تکمیل گردیده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت معناداری بین وضعیت سلامت روانی افراد در قبل و بعد از روزه‌داری وجود داشته و وضعیت سلامت روانی افراد بهتر شده است. همچنین، روزه‌داری باعث کاهش علایم اضطراب و افسردگی و بهبود روابط اجتماعی افراد شده است
رابطه حضور در اجتماعات مذهبی با بیماریهای حادقلبی
دکتر سیدغفور موسوی، دکتر مختار یخ‌کش، دکتر حسن انصاری، امرالله ابراهیمی

فشارهای روانی در ایجاد بیماریهای حادّ قلبی نقش مهمی ایفا می‌کند و هر جامعه‌ای راهبردهای خاصی را برای کاهش آنها به کار می‌گیرد، به نظر می‌رسد در جامعه ما شرکت در اجتماعات مذهبی برای کاهش آثار فشارهای روانی مؤثر است؛ به همین جهت، پژوهش حاضر انجام گرفته است. بدین منظور یکصد بیمار قلبی و یکصد فرد سالم مورد مطالعه قرار گرفته است،32 درصد از بیماران قلبی در شش ماهِ قبل از ابتلا به بیماری در مراسم و اجتماعات مذهبی شرکت نکرده بودند‌؛ حال آنکه این رقم در گروه سالم، کم‌تر از 3 درصد بوده است.
این نتیجه می‌تو‌اند مؤید رابطه مثبت میان عدم حضور در اجتماعات مذهبی و ابتلا به بیماریهای حاد قلبی باشد.

رابطه نحوه بپاداری نماز با اختلال افسردگی اساسی
دکتر سیدغفور موسوی، دکتر حسین شیخ سجادیه، دکتر حجت‌الله رحیمی، دکتر محمد فرهمند، امرالله ابراهیمی، محمد یعقوبی
افسردگی اساسی یکی از اختلالات روانی شایع است، که باعث ایجاد نابسامانیهای زیادی در رفتار فرد می‌شود. به نظر این پژوهش‌گران، نماز رابطه منفی با افسردگی اساسی دارد. به همین منظور، پژوهش فوق، صورت گرفته است.

این پژوهش بر روی دو گروه صد نفری از بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و افراد سالم انجام شده و نحوه به‌پاداری نماز در شش ماه قبل از ابتلا بررسی شده است. یافته‌های پژوهشی حاکی از رابطه معنادار منفی میان نحوه به‌پاداری نماز و اختلال افسردگی اساسی بوده است.
تحقیقی درباره ارزش مذهبی در گروهی از بیماران روانی دکتر سید محمود میرزمانی، دکتر

محمدرضا محمدی
هدف این تحقیق، بررسی میزان ارزش مذهبی در گروهی از بیماران روانی در مقایسه با افراد غیر بیمار است. به همین منظور، 62 بیمار مبتلا به اختلالات روانی و پنجاه نفر غیربیمار، انتخاب و مورد آزمون قرار گرفته‌اند. بررسی یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که: اولاً، ارزش مذهبی میان بیماران اعصاب و روان کم‌تر از افراد غیر بیمار بوده و این تفاوت، معنادار بوده است. ثانیاً، ضریب همبستگی اضطراب و افسردگی با میزان ارزش مذهبی، منفی و معنادار بوده است.

شواهد پژوهشی درباره رابطه میان وابستگی مذهبی و افسردگی
دکتر احمدعلی نوربالا
اختلال افسردگی از اختلالات شایع قرن بیستم و از معضلات نگران‌کننده قرن بیست و یکم است. در مورد سبب شناسی این اختلال، دیدگاه‌های زیستی، روانی و اجتماعی مقبولیت فراگیر دارد، و در مقوله روانی ـ اجتماعی، عامل باورهای مذهبی و التزام عملی به رفتارها و اخلاق دینی به عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار درمان افسردگی مورد بحث محافل مختلف علمی است

. در تحقیقات انجام‌شده بر روی دانش‌آموزان دبیرستانی در شهرهای تهران، کرج، یزد و اردکان مشخص گردید که دانش‌آموزان مذهبی‌تر (چه دختر و چه پسر) ابتلا به افسردگی کم‌تری داشته‌اند. به عقیده پژوهش‌گر، از مجموع پژوهشها و بحثهای جانبی می‌توان چنین نتیجه گرفت که باور مذهبی و داشتن رفتارهای متعادل اجتماعی ـ مذهبی، بخصوص پایبندی به قضاوتهای اخلاق دینی نقش اساسی در کاهش شیوع و سیر افسردگی ایفا می‌کند.

  مقاله تاثیر غلظتهای کشنده و زیرکشندهی اسانسهای اسطوخودوس Lavandula angustifolia L. و مرزنجوش Origanum vulgare Mill. روی پارامترهای جدول زندگی بید سیبزمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) word دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تاثیر غلظتهای کشنده و زیرکشندهی اسانسهای اسطوخودوس Lavandula angustifolia L. و مرزنجوش Origanum vulgare Mill. روی پارامترهای جدول زندگی بید سیبزمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) word   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تاثیر غلظتهای کشنده و زیرکشندهی اسانسهای اسطوخودوس Lavandula angustifolia L. و مرزنجوش Origanum vulgare Mill. روی پارامترهای جدول زندگی بید سیبزمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) word ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله تاثیر غلظتهای کشنده و زیرکشندهی اسانسهای اسطوخودوس Lavandula angustifolia L. و مرزنجوش Origanum vulgare Mill. روی پارامترهای جدول زندگی بید سیبزمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera: Gelechiidae) word :

مقدمه

بید سیبزمینی Phthorimaea operculella Zeller

یکی از مهم ترین آفات سیبزمینی در مزارع و انبارهای سیبزمینی در سراسر دنیا میباشد .(Jorge et al. 1994) خسارت این آفت در سیب زمینیهای انبار شده بهویژه در مکانهایی که شرایط برای نشوونمای آن مناسب است، به مراتب بیشتر از خسارت آن در مزرعه است .(Das 1995) خسارت بید سیبزمینی از طریق تغذیهی لاروها از غدهی سیبزمینی، برگها و دمبرگها ایجاد می شود. لاروها با تغذیهی خود سبب ایجاد دالانهایی در داخل غدهی سیبزمینی شده و این دالانها علاوه بر کاهش کیفیت، اندازه و وزن غدهها، آنها را مستعد ورود عوامل بیماریزای قارچی و باکتریایی میسازند. به دلیل اینکه خسارت این آفت مربوط به مرحلهی لاروی است و تمامی مراحل لاروی داخل غده به سر میبرند، بنابراین اغلب حشرهکشها برای کنترل حشرات کامل مورد استفاده قرار میگیرند .(Dogramaci and Tingey 2008) متاسفانه بید سیبزمینی در برابر اکثر حشرهکشهای شیمیایی مقاومت پیدا کرده و همین موضوع یکی از مشکلات بزرگ بر سر راه کنترل این آفت است. استفاده از گیاهان دارویی یکی از روشهای ایمن و کم خطر برای کنترل آفات میباشد. در برخی تحقیقات اثر ترکیبات گیاهی روی بید سیبزمینی مورد بررسی قرار گرفته است. موآواد (Moawad 2000) گزارش کرد که با آغشته کردن

سیبزمینی با روغن 1درصد گیاهان Mentha citrae
(Ehrh.)، Cymbopogon citrates S. و Myristica
fragrans M. ، درصد نفوذ لاروهای بید سیبزمینی به داخل غدهها کاهش یافت. راما (Rama 1989) با کاربرد

پودر Azadirachta indica A. Juss روی غدههای سیبزمینی خاصیت تخمکشی و لاروکشی این ترکیب را روی بید سیبزمینی نشان داد. رفیعی دستجردی و همکاران (Rafiee-Dastjerdi et al. 2013) اثر اسانس

گیاهان Ocimum basilicum L.، Mentha logifolia L.،

Lavandula angustifolia Mill.، Mentha spicata L. و

Satureja hortensis L. را روی حشرات کامل بید سیبزمینی مورد بررسی قرار دادند. آنها نشان دادند که گیاهان مذکور برای کنترل آفت مناسب هستند اما

Mentha logifolia و Satureja hortensis (به ترتیب با

LC50 معادل 0/048 و 0/056 میکرو لیتر بر لیتر هوا)

کارآمدتر هستند. عجم حسنی و صالحی

and Salehi 2004) اثر پودر خشک برگ و عصاره 5 درصد

Sambucus ebulus (L.)، Artemisia annua (L.) و

Pterocarya fraxinifolia (Lam) را روی نرخ تخمریزی بید سیبزمینی بررسی کردند. آنها گزارش کردند که پودر و عصارهی گیاهان مذکور خاصیت دورکنندگی داشته

اما عصارهها موثرتر هستند. کیتا و همکاران

2001) کارایی پودر خشک برگهای گیاه Cannabis

sativa L. از تیرهی گزنه را در کنترل بید سیبزمینی بررسی کردند. ایشان دریافتند که یک پوشش دو سانتیمتری از پودر خشک این گیاه میتواند غدههای سیبزمینی را بیش از 152 روز محافظت نماید. شلک و همکاران (Shelke et al. 1987) تاثیر عصارههای متانولی و اتانولی حاصل از پوست پرتقال (Citrus aurantifolia Christm.) از تیره مرکبات را در غلظتهای مختلف روی بید سیبزمینی آزمایش کردند. این عصاره تخمریزی آفت را به میزان حدود 60 درصد کاهش داد. لل (Lal 1987) نشان داد که پوشاندن غدهها با یک لایه 2/5 سانتی متری از برگهای خشک گیاه اکالیپتوس (Eucalyptus globulus Labill.) باعث حفاظت بیش از 90 درصد غده-ها از آلودگی به بید سیبزمینی میشود.

بهترین روش برای ارزیابی اثرات زیرکشندهی یک آفتکش، تجزیه و تحلیل جدولهای زیستی یا سم شناسی دموگرافیک است .(Walthal and Stark 1996) در این شیوه پارامترهای اکولوژیک و سمشناسی با هم ترکیب شده و بهتر میتوان اثرات آفتکشها را روی جمعیت آفات مورد ارزیابی قرار داد. در سم شناسی دموگرافیک از نرخ ذاتی افزایش جمعیت به عنوان یک پارامتر کلیدی استفاده میشود .(Daniels and Allan 1981) با توجه به اهمیت محصول سیبزمینی در استان اردبیل و لزوم کنترل آفت بید سیبزمینی، در این پژوهش تاثیر غلظت زیرکشندهی اسانسهای اسطوخودوس Lavandula

angustifolia L. و مرزنجوش Origanum vulgare Mill.

روی پارامترهای جدول زندگی بید سیبزمینی مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روشها

پرورش بید سیبزمینی

43 مدیریت آفات کشاورزی، جلد 1، شماره 2، پاییز 1393

کلنی بید سیبزمینی از آزمایشگاه گروه گیاهپزشکی دانشگاه محقق اردبیلی تهیه و در اتاقک رشد در دمای 26±1 درجهی سیلسیوس، رطوبت نسبی 65±5 درصد و دورهی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی پرورش داده شد. برای پرورش آفت از غدههای سیبزمینی رقم آگریا (Agria) و ظروف پلاستیکی نیمه شفاف به ابعاد 10×20×30 سانتیمتر استفاده شد.

تهیهی اسانس از گیاهان

برگهای خشک شدهی گیاه مرزنجوش به صورت آماده از بازار محلی تهیه و پودر شد (تشخیص و صحت گونه توسط اساتید گروه علوم باغبانی دانشگاه محقق اردبیلی صورت گرفت) و گل گیاه اسطوخودوس از گلخانه آموزشی و تحقیقاتی همین گروه تهیه و در شرایط سایه و تهویه، خشک و به صورت پودر درآمد. جهت اسانسگیری از پودر گیاهان مذکور استفاده شد. در هر بار اسانسگیری، 50 گرم از مواد خشک هر گیاه همراه با 500 میلی لیتر آب مقطر با کمک دستگاه اسانسگیر شیشهای مدل Clevenger در دمای 100 درجهی سلسیوس اسانسگیری شد. اسانسهای جمعآوری شده از این گیاهان با کمک سولفات سدیم آبگیری و در ظروف مخصوص شیشهای 3) سی سی) با پوشش آلومینیومی در یخچال در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند.

نحوهی انجام آزمایش

برای توصیف مرگ و میر تخمهای بید سیبزمینی P. operculella در شاهد و تیمارها، جداول زندگی ویژهی سنی از نوع جدول زندگی کامل گروههای همسن تشکیل شد.

آزمایشهای زیستسنجی سمیت تدخینی بر اساس

روش Rahman and Schimdt (1999) و Negahban et al. (2007) در ظروف شیشهای به حجم 250 میلیلیتر، قطر 3/1 سانتیمتر و ارتفاع 12/3 سانتیمتر انجام شد. در هر آزمایش 15 تخم یک روزه داخل هر ظرف شیشهای به همراه یک غدهی سیبزمینی منتقل شد. در مورد هر اسانس بر اساس آزمایشهای مقدماتی، دامنهی غلظت تعیین شد. دامنهی غلظت برای اسانس اسطوخودوس 0/4-0/72 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس مرزنجوش 0/4-1/12 میکرولیتر بر لیتر هوا بدون استفاده از حلال

بود. قطعات دایرهای شکل از کاغذ صافی (واتمن (40 به قطر 3 سانتیمتر تهیه و داخل سرپوش ظروف آزمایش قرار داده شد. مقدار لازم از اسانس مربوط به هر یک از غلظتها به وسیلهی میکروپیپت (ساخت شرکت برند آلمان) روی کاغذ صافی داخل سرپوش ریخته و بلافاصله سرپوش روی ظرف قرار داده شد و جهت جلوگیری از خروج بخار اسانس به بیرون، اطراف سرپوشها با نوار پارافیلم بسته شد. در ظروف شاهد به جای اسانس از آب مقطر استفاده شد. با رعایت فاصله لگاریتمی مقادیر 0/1، 0/12، 0/14، 0/17 و 0/2 میکرولیتر (معادل 0/4، 0/48، 0/56، 0/68 و 0/8 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس اسطوخودوس و مقادیر 0/1، 0/15، 0/19، 0/25 و 0/28 میکرولیتر (معادل 0/4، 0/6، 0/76، 1 و 1/12 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس مرزنجوش مورد آزمایش قرار گرفتند. تعداد تخمهای تفریخ شده در ظروف شاهد و تیمار، پس از طی دوره جنینی، شمارش و ثبت شد. آزمایشهای اصلی در چهار تکرار انجام شدند. تجزیه آماری دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS version 16 انجام شد و مقادیر LC25 و LC50 برای اسانسهای فوق به دست آمد.

برای انجام آزمایشهای زیرکشندگی هر اسانس از 150 عدد تخم یک روزهی بید سیبزمینی استفاده شد. این تخمها تحت تاثیر غلظت زیر کشندهی (LC25) دو اسانس اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب 0/30 و 0/25 میکرولیتر بر لیتر هوا قرار گرفتند و با پرورش انفرادی آنها در شرایط آزمایشگاهی ذکر شده میزان بقای آنها تا زمان ظهور حشرات کامل و میزان تخمریزی افراد ماده تا زمان مرگ آخرین فرد به صورت روزانه ثبت شد. به دلیل دشواری جداسازی تخمها، بعد از شمارش تعداد مورد نظر، تخمها به ظروف پلاستیکی مورد استفاده در پرورش انتقال داده شدند. برای تهیهی تخمهای همسن یک روزه، حشرات کامل نر و مادهی تازه ظاهر شده در ظروف پلاستیکی نیمه شفاف استوانهای به قطر 9 و ارتفاع 12 سانتیمتر قرار داده شدند؛ سپس درب آنها با توری 50 مش پوشانده شد. روی توری یک کاغذ صافی به همراه یک بریده از غدهی سیبزمینی (به ابعاد 1/5-2 سانتیمتر) برای تحریک تخمریزی شبپرهها قرار داده شد. حشرات کامل روی کاغذ صافی تخمریزی کردند، تخمهای حاصله برای تیمار با اسانسها استفاده شدند.

44 خرّمی و همکاران 1393

مرگ و میر و زادآوری روزانه به شکل جداول زیستی تنظیم شد. جدولهای زادآوری برای هر تیمار با در نظر گرفتن متغیرهایی مثل سن (X)، بقای ویژه سنی (lx) و زادآوری ویژهی سنی (mx) همزادگان ماده تشکیل و پارامترهایی نظیر نرخهای تولیدمثل و پارامترهای رشد جمعیت پایدار محاسبه شدند .(Carey 1993) در هر تیمار از 25 جفت حشرهی کامل بید سیبزمینی استفاده شد (پس از ظهور حشرات کامل در هر آزمایش، نهایتا 25 جفت حشره کامل از آنها انتخاب شد و جفتهای همزمان ظاهر شده برای انجام آزمایش مورد استفاده قرار میگرفتند). با توجه به این که لاروها داخل غده فعالیت میکنند، مرگ و میر مراحل قبل از بلوغ به صورت یکجا در نظر گرفته شد یعنی در نهایت پس از ظهور حشرات کامل از تعداد تخم ابتدای آزمایش تلفات محاسبه و در جداول لحاظ شدند. تجزیهی آماری مربوط به جداول زیستی با استفاده از نرم افزار SPSS version 16 و عملیات محاسباتی و رسم نمودارها و شکلها با استفاده از نرم افزار Excel انجام شد . برای محاسبه واریانس دادهها از روش جکنایف استفاده شد. تجزیه واریانس یک طرفه

(one-way ANOVA) در نرم افزار SPSS ( 2004) انجام شد و در صورت معنی دار شدن اختلافهای بین تیمارها از روش توکی (سطح احتمال 1 درصد) برای مقایسهی میانگین تیمارها استفاده شد.

نتایج و بحث زیستسنجی تخم
مقادیر غلظتهای کشنده (LC50) اسانسهای اسطوخودوس و مرزنجوش روی تخمهای یک روزه بید سیبزمینی P. operculella در جدول 1 نشان داده شده است. غلظتهای کشنده (LC50) به دست آمده از آزمایشهای زیستسنجی روی مرحله تخم بید سیب زمینی نشان میدهد که هر دو اسانس روی مرحله تخم این آفت موثر بودهاند. در یک آزمایش رگنولت و همکاران (Regnault-Roger et al. 1993) ترکیبهای فرار چند گیاه از جمله Origanum vulgare، Thymus vulgaris و Eucalyptus globules را برای کنترل سوسک لوبیا Acanthoscelides obtectus Say، مورد آزمایش قرار دادند و نتیجه گرفتند که O. vulgare در مقایسه با سایر

گیاهان مورد آزمایش بیشترین تلفات را روی این حشره ایجاد میکند. طی مطالعاتی که توسط پاپاکریستوس و استاموپولوس (Papachristos and Stamopoulos 2002)

در زمینه بررسی اثر حشرهکشی اسانس اسطوخودوس روی سوسک لوبیا انجام شد، مشخص گردید که میزان کاهش تخمریزی در غلظت 76/92 µl از اسانس اسطوخودوس، 69/98 درصد بود.

پارامترهای جدول زندگی

حداکثر طول دورهی زندگی ثبت شده برای بید سیبزمینی در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب 35، 25 و 29 روز بود. در بررسی حاضر امید زندگی حشره در اولین روز مرحلهی تخم در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب 27/38، 16/81 و 20/42 روز بود (شکل (1 که نشان دهندهی بیشتر بودن امید زندگی در شاهد در مقایسه با دو تیمار دیگر است. امید زندگی در اولین روز ظهور حشرات کامل در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب 9/41، 7/86 و 8/1 روز بود که نشانگر کاهش امید زندگی آفت در زمان ظهور حشرات کامل در هر دو تیمار اسانس است. همچنین، این نتایج نشان میدهد که تیمار تخم با غلظت زیرکشندهی اسانس اسطوخودوس سبب افزایش مرگ و میر نه تنها در مرحلهی تخم بلکه در مرحلهی لاروی بید سیبزمینی نیز شده است. نمودارهای مربوط به qx، dx، lx و mx به ترتیب در اشکال 2، 3، 4 و 5 ارائه شده است.

پارامترهای تولیدمثلی

اختلاف در میانگین تعداد تخم گذاشته شده توسط هر فرد ماده در هر روز در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش معنیدار (P<0.01) بود (جدول .(2 این نتایج نشان میدهد که حشرات کاملی که در مرحلهی تخم در معرض غلظتهای زیرکشندهی مرزنجوش قرار گرفتند، میزان تخمریزی در آنها کمتر از شاهد و اسطوخودوس بود. میانگین تعداد تخم بارور گذاشته شده توسط هر فرد ماده در هر روز در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش نیز معنیدار بود (P<0.01) (جدول .(2 نتایج نشان داد که اختلاف معنیداری بین شاهد و تیمارها وجود داشت و اسانسها

45 مدیریت آفات کشاورزی، جلد 1، شماره 2، پاییز 1393

سبب کاهش تعداد تخم بارور گذاشته شده در هر روز ناخالص تولیدمثل (GRR) که نشان دهندهی تعداد کل
شدند. میانگینهای سنی زادآوری ناخالص بین مادههای تولید شده توسط یک ماده در طول عمر میباشد
اسطوخودوس و مرزنجوش معنیدار نبود .(P>0.05) در شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب
میانگینهای سنی باروری ناخالص، زادآوری ناخالص، 27/94 ، 18/68 و 18/31 ماده بر ماده بر نسل بود.
زادآوری خالص، باروری خالص و میانگین سنی تفریخ در مقایسه میانگینها نشان داد که بین تیمارهای
جدول 2 نشان داده شده است. اختلاف در میانگینهای اسطوخودوس و مرزنجوش اختلاف معنیداری وجود ندارد
سنی زادآوری ناخالص، زادآوری خالص، باروری خالص و (P>0.05) و هر دو سبب کاهش یکسان این پارامتر شده-
میانگین سنی تفریخ بین شاهد و تیمارها معنیدار بود. اند (جدول .(3 مقادیر نرخهای خالص تولیدمثل (R0) در
شاهد و تیمارهای اسطوخودوس و مرزنجوش به ترتیب
پارامترهای رشد جمعیت پایدار 19/63، 9/88 و 10/89 بود. در این پارامتر اختلاف شاهد
تاثیر غلظت زیرکشنده روی پارامترهای رشد با اسطوخودوس و مرزنجوش معنی دار و اختلاف بین دو
جمعیت پایدار نظیر نرخهای تولیدمثل، نرخهای رشد و اسانس غیرمعنیدار بود (P>0.05) (جدول.(3